Gënjeshtra është një sjellje njerëzore që ka qenë objekt studimi në disiplina të ndryshme. Nga gënjeshtrat e vogla deri tek manipulimet më komplekse, akti i gënjeshtrës mund të ndikohet nga një sërë tiparesh psikologjike.
Empati e ulët
Studimet kanë treguar se njerëzit me nivele të ulëta ndjeshmërie kanë më shumë gjasa të gënjejnë. Empatia i lejon njerëzit të kuptojnë dhe të marrin parasysh ndjenjat e të tjerëve, të cilat mund të pengojnë sjelljen e pandershme. Ata që u mungon kjo aftësi mund të ndihen më pak fajtorë për mashtrimin.
Narcizmi
Narcizmi ka qenë i lidhur me një tendencë për të gënjyer. Njerëzit narcistikë priren të kenë një pamje të ekzagjeruar për veten dhe mund të gënjejnë për të ruajtur imazhin e tyre ose për të manipuluar të tjerët për përfitimin e tyre. Një studim i publikuar në “Personality and Individual Differences” zbuloi se narcisistët kanë më shumë gjasa të përdorin gënjeshtrën si një mjet për të arritur qëllimet e tyre.
Vetëvlerësim i ulët
Është interesante se disa kërkime sugjerojnë se njerëzit me vetëbesim të ulët mund të përdorin gënjeshtrën si një mekanizëm mbrojtës. Ata mund të ndiejnë nevojën për të shtrembëruar të vërtetën në mënyrë që të paraqiten më mirë para të tjerëve ose të shmangin refuzimin.
Impulsiviteti
Impulsiviteti është shoqëruar edhe me pandershmëri. Njerëzit impulsivë mund të veprojnë pa menduar për pasojat e veprimeve të tyre , duke përfshirë gënjeshtrën pa marrë parasysh ndikimin që kjo mund të ketë në marrëdhëniet ose reputacionin e tyre.
Aftësi të dobëta sociale
Ata me aftësi të kufizuara sociale mund të kenë vështirësi për të komunikuar në mënyrë efektive dhe, si rezultat, mund të përdorin gënjeshtra për të shmangur situata të vështira ose keqkuptime. Kjo mund të jetë veçanërisht e vërtetë në mjediset sociale ku ata ndjejnë presion për t’u përshtatur.
