Ndërsa kompanitë përballen me mungesat kronike, kritikët fajësojnë një sistem tepër bujar të mirëqenies në vend, ku shpenzimet për përfitimet e lidhura me shëndetin tejkalojnë kombet e tjera. FMN e quan atë “të kushtueshme” dhe thotë se reforma duhet të jetë një përparësi.
Sipas mediave, punëtorët në Norvegji marrin pagën e plotë për një vit dhe më pas dy të tretat e të ardhurave të mëparshme nëse mungojnë nga puna për arsye mjekësore.
“Kompanitë po na thonë se më shumë kohë po shpenzohet për rekrutimin dhe gjetjen e stafit, dhe barra është mbi punëtorët që kanë mbetur pas,” tha Odd Arild Grefstad, shefi ekzekutiv i kompanisë norvegjeze të pensioneve dhe sigurimeve Storebrand ASA. “E gjithë kjo do të thotë se produktiviteti po bie.”
Por përfitimet e mëdha nuk janë shkaku i vetëm i krizës që duket se po fillon në Norvegji, ndërkohë që situata po përkeqësohet në të gjithë Evropën. Një fuqi punëtore në plakje dhe ndërgjegjësimi më i madh për stresin dhe shëndetin mendor, veçanërisht në mesin e brezave të rinj, janë fajësuar gjithashtu, si dhe ndikimi i pandemisë Covid.
Për shumë qeveri, që luftojnë me rritjen e dobët ose barrën e borxhit, kjo është një barrë serioze financiare. Bizneset thonë se mungesa e sëmundjes përkeqëson boshllëqet në punë, duke penguar prodhimin, ndërsa për punëtorët, mungesa nga puna ndikon në të ardhurat dhe jetesën, me ndikime të mëtejshme në mirëqenien dhe ndjenjën e vetëvlerësimit.
Në Mbretërinë e Bashkuar, numri i njerëzve ekonomikisht joaktivë në moshë pune është rritur me pothuajse 800,000 që nga fillimi i vitit 2020. Sëmundjet afatgjata i kushtojnë produktivitetit afro 33 miliardë paund, një shifër që mund të dyfishohet deri në fund të dekadës, sipas Zurich Insurance. Kryeministri i vendit, Keir Starmer, javën e kaluar prezantoi një plan në bazë të të cilit do të përpiqet ta kthejë këtë fenomen dhe të futë më shumë njerëz në punë. Ambicia e saj është të nxisë rritjen ekonomike dhe të reduktojë kostot në rritje të përfitimeve.
Situata është e ngjashme në vende të tjera, si në Gjermani. Punëdhënësit shpenzuan 77 miliardë euro për pushim mjekësor për punëtorët vitin e kaluar, më shumë se dyfishi i nivelit të 2010-ës, sipas institutit të kërkimit ekonomik IW. Vendi humbet rreth 200 miliardë euro në vit nga ditët e sëmundjes, sipas vlerësimeve të qeverisë.
Në Francë, kreu i agjencisë kombëtare të sigurimeve shëndetësore paralajmëroi për rritjen e kostove që rëndojnë buxhetin. Vendi nuk ka parë kurrë një shkallë të tillë të mungesës së sëmundjeve.
Ka shumë faktorë që ndikojnë në këtë çështje të veçantë, prandaj zgjidhjet nuk mund të jenë absolute. Qeveritë dhe bizneset duhet të veprojnë me kujdes dhe ndjeshmëri.
Në Norvegji, megjithëse ka mbështetje nga fondi i pasurisë prej 1.8 trilion dollarësh, qeveria ka pranuar nevojën për ndryshim, duke vënë në dukje se reduktimi i pushimeve mjekësore është një objektiv kyç.
