Shumë njerëz nuk flenë dot në heshtje të plotë. Ata kanë nevojë për zhurmë në sfond si televizor, muzikë të qetë, tingull ventilatori apo “white noise”. Edhe pse mund të duket si zakon i çuditshëm, ky fenomen ka shpjegime të qarta psikologjike dhe neuroshkencore.
Truri nuk e toleron heshtjen totale
Në qetësi të thellë, truri ynë bëhet më aktiv. Në mungesë të stimujve të jashtëm, mendimet, shqetësimet dhe ankthi kanë tendencë të amplifikohen. Për disa persona, kjo i bën momentet para gjumit më stresuese se relaksuese.
Zhurma e butë në sfond u jep diçka për të fokusuar, duke ulur zhurmën e brendshme mendore.
Zhurma e vazhdueshme krijon ndjesinë e sigurisë
Shumë ekspertë e lidhin këtë nevojë me mënyrën si fëmijët mësohen të flenë.
Nëse gjatë fëmijërisë ka pasur zhurmë të vazhdueshme njerëz në shtëpi, televizor, trafik jashtë, biseda truri e lidh këtë atmosferë me sigurinë dhe praninë e njerëzve të tjerë.
Kështu, në moshë të rritur, heshtja e plotë mund të duket “e frikshme” ose e panjohur.
Zhurma e sfondit “maskon” tingujt e papritur
Një nga arsyet kryesore pse njerëzit kërcasin në gjumë është ndryshimi i papritur i tingujve. Truri zgjohet sepse mendon se diçka nuk shkon.
Zhurma e njëtrajtshme (white noise, ventilatori, deti) e shmang këtë problem sepse:
- mban të qëndrueshme mjedisin akustik
- parandalon ndërprerjet e befasishme
- ndihmon trurin të mos reagojë ndaj tingujve të vegjël
Mund të jetë mënyrë për të luftuar ankthin
Shumë psikologë thonë se njerëzit që kanë tendencë të kenë ankth, mbështeten te zhurma për të:
- ulur mendimet e tepërta
- krijuar ndjesinë e kontrollit
- lehtësuar kalimin nga gjendja e aktivizuar në atë të gjumit
Në këtë kuptim, tingulli i televizorit apo muzikës nuk është vetëm “shprehi”, por mjet rregullues emocional.
Lidhje me personalitetin?
Studimet sugjerojnë se njerëzit:
- me imagjinatë të fortë
- me tendencë për overthinking
- shumë të vëmendshëm ndaj detajeve rrethues
kanë më shumë nevojë për zhurmë të njëtrajtshme, pasi truri i tyre kërkon “diçka neutrale” për të mos humbur në mendime.
A është e dëmshme?
Në shumicën e rasteve, jo.
Zhurma e butë e vazhdueshme nuk dëmton gjumin, përkundrazi, ndihmon shumë persona të flenë më shpejt dhe më thellë. Problematike mund të jetë vetëm nëse:
- televizori ka dritë shumë të fortë
- programet ndryshojnë zë papritur
- përdoret në volum të lartë
White noise, pink noise dhe tinguj natyre konsiderohen më të shëndetshëm se TV.
Kur duhet të shqetësohemi?
Nëse dikush nuk mund të flejë fare pa zhurmë dhe kjo e pengon të udhëtojë, të flejë në vende të tjera, ose e përkeqëson ankthin kur mungon tingulli, atëherë ja vlen të analizohet më thellë me një terapist gjumi ose psikolog.
