Ulja e numrit të ditëve të punës në javën e punës në katër ditë duket se përmirëson shëndetin e punëtorëve dhe zvogëlon rrezikun e lodhjes nga puna, sipas rezultateve të një programi pilot në gjashtë vende.
Studimi përfshinte afërsisht 2,900 punonjës nga 141 organizata në Australi, Kanada, Irlandë, Zelandën e Re, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, të cilët e ulën javën e punës pa ulur pagën.
Përpara se të fillonte studimi, kompanitë iu nënshtruan dy muajsh programesh trajnimi dhe ndryshimesh në rrjedhat e tyre të punës për të përmirësuar efikasitetin dhe bashkëpunimin. Më pas, java e punës katër-ditore ose një reduktim prej 20% i orëve të punës, u zbatua për gjashtë muaj.
Pas gjashtë muajsh, punonjësit me javë pune të reduktuar raportuan më pak lodhje, shëndet më të mirë mendor dhe fizik dhe kënaqësi më të madhe në punë.
Në grupin përkatës të krahasimit, punonjësit në 12 kompani amerikane që nuk i ulën orët e punës nuk treguan ndryshime.
“Duket se efektet në mirëqenie janë mjaft uniforme në të gjitha kompanitë, vendet dhe punëtorët”, tha për Euronews Health Wen Fan, një profesor asistent i sociologjisë në Boston College dhe një nga autorët e studimit.
Studimi zbuloi se sa më shumë që punonjësit i zvogëlonin orët e tyre të punës, aq më mirë ndiheshin për punën e tyre dhe, në një farë mase, për shëndetin e tyre mendor.
Edhe punëtorët që i ulën orët e tyre të punës vetëm me disa orë raportuan shëndet më të mirë dhe kënaqësi më të madhe në punë sesa grupi i kontrollit. Shumica e kompanive vazhduan të zbatonin javën e reduktuar të punës një vit pas fillimit të programit dhe përfitimet nuk dukeshin se u pakësuan me kalimin e kohës, ndërsa punëtorët u përshtatën me oraret e tyre të reja.
“Nuk ka prova për një rënie në mirëqenien ose performancën e punonjësve“, tha Brendan Burchell, një sociolog në Universitetin e Kembrixhit i cili ka analizuar programet e javës së punës katër-ditore në Mbretërinë e Bashkuar.
“Ndryshimi i rregullave të lojës”
Përfitimet e një jave pune të shkurtuar lidhen kryesisht me tre faktorë: ndjenja e kompetencës së punonjësve, zvogëlimi i problemeve të gjumit dhe lodhja, duke nënvizuar rëndësinë e gjumit për shëndetin.
“Marrëdhënia midis gjumit të mirë dhe të gjithë treguesve të shëndetit dhe mirëqenies është vërtet e fortë“, tha Burchell.
Në studim, punonjësit punonin mesatarisht 40 orë në javë para eksperimentit, kështu që një ulje prej 20% do të thotë 32 orë në javë. Kjo është tashmë mesatarja për Holandën, ndërsa mesatarja në Bashkimin Evropian është 36 orë.
Megjithatë, rezultatet mund të shërbejnë si një udhëzues për vendet dhe organizatat që kërkojnë të zvogëlojnë presionin mbi punëtorët e tyre. Në Spanjë, për shembull, java e punës është caktuar të reduktohet nga 40 në 37.5 orë.
Studimi pilot kishte disa kufizime, siç është fakti që punonjësit nuk kishin kontroll mbi mënyrën se si jeta e tyre ndikohej nga orët e reduktuara, gjë që mund të ketë rezultuar në pretendime të ekzagjeruara për të vazhduar eksperimentin. Përveç kësaj, kompanitë pjesëmarrëse ka të ngjarë të kenë qenë tashmë mbështetëse të fleksibilitetit dhe mirëqenies së punonjësve, gjë që mund të ketë ndikuar në rezultate.
“Kultura përgjithësisht dominuese organizative inkurajon orë më të gjata pune dhe prani në zyrë… zvogëlimi i orarit të punës nuk përputhet me këtë mentalitet”, vuri në dukje Fan.
Studimi u përqendrua në vendet me të ardhura të larta, ku flitet anglisht, kështu që është e paqartë se si do të zbatohej një javë pune katër-ditore në vende ose kultura të tjera pune.
Megjithatë, Burchell e quajti studimin “novator”, duke ofruar provat më të forta deri më tani se si zbatohet java e punës katër-ditore në organizata dhe vende të ndryshme.
Gjithnjë e më shumë vende, si Polonia, Islanda, Gjermania dhe Portugalia, po eksperimentojnë me javë pune të shkurtuara në përgjigje të rritjes së depresionit, ankthit dhe lodhjes së tepërt tek punëtorët, dhe të dhënat e mbledhura nga ky eksperiment përforcojnë gjetjet se orët e shkurtuara të punës kanë një ndikim pozitiv në jetën e punëtorëve.
