Një çift që kishte provuar të bëhej me fëmijë për plot 18 vite, më në fund është në pritje të fëmijës së tyre të parë, falë inteligjencës artificiale. Ata kishin kaluar nëpër dhjetëra procedura të IVF-së (fertilizim in vitro) në qendra të fertilitetit në mbarë botën, por gjithçka dështonte për shkak të një diagnoze të rrallë: azoospermia, një gjendje ku në spermën e mashkullit nuk gjendet asnjë spermë e matshme. Edhe pas orësh të tëra kërkimesh nën mikroskop, asnjë spermë nuk dilte në pah.
Duke e ditur se mundësitë po shteronin, çifti – që ka preferuar të mbetet anonim – iu drejtua Qendrës së Fertilitetit në Universitetin Columbia, për të provuar një metodë të re të quajtur STAR – një sistem i bazuar në inteligjencë artificiale që ndihmon në identifikimin dhe shpëtimin e spermës së fshehur në rastet më të pamundura.
Pas analizimit të mostrës së spermës nga bashkëshorti, AI zbuloi tre spermatozoidë të gjallë – mjaftueshëm për të fertilizuar vezët e gruas përmes IVF-së. Rezultati? Shtatzënia e parë e suksesshme e arritur ndonjëherë me këtë teknologji.
“M’u deshën dy ditë për ta besuar që isha vërtet shtatzënë,” tha gruaja në një deklaratë për BBC. “Çdo mëngjes zgjohem dhe më duket sikur është një ëndërr.”
Si funksionon STAR: Kur teknologjia tejkalon kufijtë e mikroskopit
Sistemi STAR (Sperm Tracking and Recovery) është një teknologji që përdor kamera të shpejtë dhe imazhe me rezolucion të lartë për të skanuar miliona imazhe të spermës në më pak se një orë. AI e trajnuar për të njohur pamjen, lëvizjet dhe karakteristikat e spermës arrin të identifikojë qeliza të padukshme për syrin e njeriut.
“Teknikët tanë kërkuan për dy ditë dhe nuk gjetën asgjë. STAR gjeti 44 spermë në një orë,” tha Dr. Zev Williams, drejtues i ekipit që zhvilloi metodën. “Atëherë kuptuam që kishim diçka që do të ndryshonte lojën.”
Sistemi nuk përdor rreze lazer apo ngjyrosje të dëmshme – ndaj spermatozoidët e gjetur mund të përdoren menjëherë për fertilizim.
Një shpresë e re për miliona çifte
Rreth 40% e rasteve të infertilitetit lidhen me partnerin mashkull, dhe rreth 10% e meshkujve infertilë diagnostikohen me azoospermi. Deri tani, opsionet ishin të kufizuara dhe shpesh përfshinin ndërhyrje kirurgjikale të dhimbshme dhe të rrezikshme në testikuj.Kjo teknologji e re mund të jetë një alternativë revolucionare, duke shmangur kirurgjinë dhe duke ofruar një rrugë të re për çifte që më parë kishin vetëm dy zgjedhje: dhurim sperme ose jetesë pa fëmijë.
“Është si të kërkosh një gjilpërë të humbur në mijëra kashtë, por ta gjesh në një orë – dhe pa dëmtuar asgjë,” tha Dr. Williams.
Aktualisht, kjo metodë është e disponueshme vetëm në Columbia University Fertility Center, dhe kostoja për identifikim, izolim dhe ngrirje të spermës shkon rreth $3,000.
Por qëllimi i ekipit është të botojë kërkimin dhe ta shpërndajë teknologjinë në qendra të tjera fertiliteti në mbarë botën.
