Edhe pse gjasat për të pasur një goditje në tru rritet me moshën, ajo mund të ndodhë në çdo moshë, me incidencën e saj në rritje tek të rinjtë nën moshën 55 vjeç. Disa faktorë rreziku, si hipertensioni, hiperkolesterolemia, obeziteti, diabeti mellitus, duhani, mungesa e aktivitetit fizik dhe dieta e dobët, janë të zakonshëm tek të rinjtë. Në të njëjtën kohë, disa zakone të tjera, si konsumimi i tepërt i alkoolit apo drogës, rrisin rrezikun.
Edhe pse ka faktorë rreziku që nuk mund t’i ndryshoni, të tilla si mosha, gjinia, përkatësia etnike ose historia familjare, ka gjëra që mund të bëni për të reduktuar mundësinë për të pasur një goditje në tru , pavarësisht nga mosha juaj. Siobhan Mclernon, një pedagoge e infermierisë në Universitetin e South Bank në Londër, sugjeron përmes artikullit të saj në The Conversation, 8 zakone që mund të ndiqni.
1. Lëreni duhanin
Duhanpirësit kanë më shumë se dy herë më shumë gjasa të kenë një goditje në tru sesa jo duhanpirësit. Pirja e duhanit shkakton dëmtime të mureve të enëve të gjakut, hipertension dhe takikardi, duke krijuar njëkohësisht hipoksi. Përveç kësaj, rrit rrezikun e mpiksjes së rrezikshme të gjakut.
2. Mbani nën kontroll presionin e gjakut
Presioni i lartë i gjakut dëmton muret e enëve të gjakut, duke i bërë ato të dobëta dhe të prirura për këputje ose bllokim. Gjithashtu mund të çojë në formimin e mpiksjes së gjakut, të cilat më pas udhëtojnë në tru dhe bllokojnë rrjedhën e gjakut, duke shkaktuar një goditje në tru. Sipas Mclernon, është e rëndësishme të kontrolloni rregullisht presionin e gjakut, në mënyrë që nëse zbulohen shenja të hipertensionit, t’i trajtoni ato në kohë.
3. Kujdes nga kolesteroli
Më shumë se 1 në 4 goditje janë të lidhura me nivele të larta të kolesterolit “të keq” (LDL). Për ta reduktuar atë, sigurohuni që të mbani yndyrën e ngopur, që gjendet në mishin e yndyrshëm, gjalpin, djathin dhe qumështin e plotë, në nën 7% të kalorive tuaja ditore.
4. Kujdes nga sheqeri
Hiperglicemia shoqërohet me një rrezik të shtuar për goditje në tru, pasi nivelet e larta të glukozës në gjak shkaktojnë dëmtim të endotelit të enëve të gjakut, duke i bërë enët e gjakut më të prekshme ndaj dëmtimit dhe aterosklerozës. Ky proces mund të çojë në formimin e një mpiksje gjaku, e cila mund të bllokojë enët e gjakut që furnizojnë trurin, duke shkaktuar një goditje ishemike. Për të zvogëluar shanset për hiperglicemi, përpiquni të bëni ushtrime të rregullta, të hani një dietë të ekuilibruar të pasur me fibra, të pini mjaftueshëm ujë, të mbani një peshë të shëndetshme dhe të menaxhoni stresin.
5. Mbani një peshë të shëndetshme
Mbipesha është një nga faktorët më të rëndësishëm të rrezikut për goditje në tru, pasi shoqërohet me afërsisht 20% të rasteve, ndërsa obeziteti e rrit atë edhe më shumë, me 64%. Pesha e tepërt trupore kontribuon në shfaqjen e hipertensionit arterial, dislipidemisë, sëmundjeve kardiovaskulare dhe diabetit mellitus të tipit 2, gjendje që rrisin ndjeshëm rrezikun e goditjes ishemike dhe hemorragjike. Rregullimi i tij nëpërmjet një diete të ekuilibruar dhe aktivitetit të rregullt fizik është çelësi për të reduktuar rrezikun tuaj.
6. Ndiqni dietën mesdhetare
Një mënyrë për të ndjekur një dietë të ekuilibruar të pasur me fibra bimore dhe për të mbajtur një peshë të shëndetshme është të adoptoni modelin mesdhetar. Kjo dietë e veçantë është treguar se zvogëlon rrezikun e goditjes në tru, veçanërisht kur theksohen arrat dhe vaji i ullirit.
7. Flini mirë
Mundohuni të flini shtatë deri në nëntë orë në ditë. Shumë pak gjumë mund të çojë në presion të lartë të gjakut, një nga faktorët më të rëndësishëm të rrezikut për goditje në tru. Gjumi i tepërt, megjithatë, shoqërohet gjithashtu me një rrezik të shtuar të goditjes në tru, kështu që përpiquni të qëndroni sa më aktiv që të jetë e mundur për të fjetur sa më mirë.
8. Aktivitet ditor
Udhëzimet zyrtare rekomandojnë shmangien e qëndrimit të zgjatur ulur dhe synimin për të paktën 150 minuta aktivitet me intensitet të moderuar ose 75 minuta aktivitet të fuqishëm në javë. Ushtrimi duhet të shpërndahet në mënyrë të barabartë në katër deri në pesë ditë në javë ose çdo ditë tjetër, dhe aktivitetet e forcës duhet të preferohen të paktën dy herë në javë.
