Fundjavat janë koha kur marrëdhëniet duket se lulëzojnë. Çiftet ndihen më të afërt, më të lidhur dhe më pak të stresuar. Por kjo nuk është thjesht një pjellë e imagjinatës sonë, shkenca e mbështet atë. Koha është çelësi për një marrëdhënie të shëndetshme. Kur jeta bëhet kaotike dhe stresuese, çiftet përpiqen të gjejnë kohë për t’u lidhur vërtet. Megjithatë, fundjava duket se sjell një atmosferë freskuese që forcon marrëdhëniet pa shumë përpjekje. Prekja bëhet më spontane, e qeshura vjen më lehtë dhe bisedat marrin më shumë thellësi, të gjitha pa e kuptuar fare.
Siç shpjegon Wendy L. Patrick, JD, Ph.D., një psikologe dhe autore social-sjelljeje, në një artikull për Psychology Today, çelësi i një marrëdhënieje të suksesshme është koha që partnerët kalojnë me njëri-tjetrin. Dhe duket se fundjavat ofrojnë pikërisht këtë: kohë dhe liri. Duke lënë pas presionet e javës, çiftet kanë mundësinë të ripërtërijnë lidhjen e tyre dhe ta bëjnë marrëdhënien e tyre më kuptimplotë.
Ndryshimet e humorit gjatë gjithë ditës
Sipas një hulumtimi nga Alessio Masturzi dhe ekipi i tij (2023), njerëzit përjetojnë një përmirësim të ndjeshëm në gjendjen e tyre mendore gjatë fundjavave, gjë që reflektohet edhe në dinamikën e marrëdhënieve të tyre romantike. Ditët e javës shoqërohen me stres, presion kohor dhe detyrime profesionale. Përkundrazi, fundjavat ofrojnë autonomi dhe liri më të madhe, të cilat janë përbërës thelbësorë që dikush të ndihet më i pranishëm dhe emocionalisht i disponueshëm për partnerin e tij.
Ky fenomen, i njohur edhe si “efekti i fundjavës” , konfirmohet nga gjetjet e Helliwell dhe Wang (2014), të cilët zbuluan se burrat dhe të martuarit qeshin, gëzohen dhe argëtohen më shumë gjatë fundjavave dhe gjatë pushimeve.
Jeta e përditshme “justifikon” ankesat
Intensiteti i jetës së përditshme duket se vepron gjithashtu si një mburojë mirëkuptimi: siç vëzhgojnë Masturzi dhe kolegët e tij, brenda një jave, partnerët kanë më shumë gjasa t’ia atribuojnë nervozizmin ose sjelljen e distancuar të njëri-tjetrit faktorëve të jashtëm, siç janë puna ose lodhja, sesa vetë marrëdhënies.
Megjithatë, në fundjavë, ky “justifikim” zhduket. Koha e lirë dhe prania e shtuar e përbashkët në shtëpi nxjerrin në sipërfaqe sjellje që nuk mund të injorohen lehtë dhe shpesh kanë një efekt më të theksuar në psikikën e çiftit.
Rutinë: armik apo aleat?
Edhe pse studimi u krye gjatë pandemisë, kur kufijtë midis punës dhe ditëve të lira u zbehën, studiuesit zbuluan se shpërndarja e kohës brenda javës nuk ndryshoi. Njerëzit vazhduan t’i perceptonin ditët e javës si “të ngarkuara” dhe fundjavat si një shans për të marrë frymë, edhe nëse gjithçka ndodhte brenda të njëjtave mure.
Siç thekson hulumtimi, kjo stabilitet në kohë plotëson një nevojë të thellë njerëzore për rregullsi, rend dhe qëndrueshmëri, madje edhe në kohë të vështira. Të kesh një strukturë të parashikueshme dhe të qëndrueshme kontribuon në një ndjenjë kontrolli dhe ekuilibri mendor, dhe kjo është një themel për çdo marrëdhënie.
Si ta forconi marrëdhënien tuaj gjatë javës
Nëse fundjava konsiderohet me të drejtë kulmi i lumturisë për një çift, çfarë ndodh me pesë ditët e tjera të javës? A është e mundur të sjellim atmosferën e fundjavave në jetën tonë të përditshme? Përgjigja mund të qëndrojë në aftësinë për të transferuar gjendjen shpirtërore të relaksuar dhe energjinë e këndshme që ndiejmë në fund të javës, në çdo moment të saj. Zëvendësoni rutinat e zakonshme me ndryshime të vogla, por thelbësore që forcojnë lidhjen dhe afërsinë:
-Gjeni pak kohë për të shijuar një film së bashku, në ambientin e ngrohtë të shtëpisë suaj.
-Shijoni një shëtitje 20-minutëshe, larg mesazheve dhe telefonatave të panumërta, vetëm për ju dhe partnerin/en tuaj.
-Përgatitni një darkë të thjeshtë, duke shtuar atmosferën e muzikës së relaksuar për të shoqëruar momentin.
-Lini vend në jetën tuaj të përditshme për më shumë buzëqeshje, mirëkuptim dhe pak humor, edhe kur tensioni i ditës duket i pafund.
