BBC News zbuloi përmes një dokumentari se si vendet po përpiqen të ndryshojnë një raport thelbësor shkencor që tregon se si të merren me ndryshimet klimatike.
U zbulua se Arabia Saudite, Japonia dhe Australia janë ndër vendet që kërkojnë nga OKB-ja të minimizojë nevojën për t’u larguar me shpejtësi nga karburantet fosile.
Ai gjithashtu tregon se disa kombe të pasura po vënë në pikëpyetje t’u paguajnë më shumë shteteve më të varfra për të kaluar në teknologji më të gjelbra.
Ky “lobim” ngre pyetje për samitin e klimës COP26 (Konferenca për ndryshimin e klimës) në nëntor.
Aty u zbulua se vendet po i tërheqin rekomandimet e OKB -së për veprim dhe kjo vetëm disa ditë para se atyre t’u kërkohet në samit të bëjnë angazhime të rëndësishme për të ngadalësuar ndryshimet klimatike dhe për të mbajtur ngrohjen globale në 1.5 gradë.
Dokumentet e zbuluara përbëhen nga më shumë se 32,000 angazhime të bëra nga qeveritë, kompanitë dhe palët e tjera të interesuara për ekipin e shkencëtarëve që përpilojnë një raport të OKB-së, i krijuar për të bashkuar provat më të mira shkencore se si të trajtohet ndryshimi i klimës.
Këto “raporte vlerësimi” prodhohen çdo gjashtë deri në shtatë vjet nga Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike (IPCC), organi i OKB-së i ngarkuar me vlerësimin e shkencës së ndryshimeve klimatike.
Këto raporte përdoren nga qeveritë për të vendosur se çfarë veprimesh nevojiten për të trajtuar ndryshimet klimatike dhe të fundit do të jenë një kontribut vendimtar për negociatat në konferencën e Glasgout.
Autoriteti i këtyre raporteve rrjedh pjesërisht nga fakti se pothuajse të gjitha qeveritë e botës marrin pjesë në procesin për të arritur konsensus.
Komentet e qeverive që BBC ka lexuar janë krijuar në masë të madhe për të qenë konstruktive dhe për të përmirësuar cilësinë e raportit përfundimtar.
Paketa e komenteve dhe drafti i fundit i raportit iu dhanë ekipit të gazetarëve hulumtues të Greenpeace në Mbretërinë e Bashkuar, Unearthed, i cili ia kaloi atë BBC News.
Lëndët djegëse fosile
Zbulimi i BBC tregon një numër vendesh dhe organizatash që argumentojnë se bota nuk ka nevojë të reduktojë përdorimin e lëndëve djegëse fosile aq shpejt sa rekomandon drafti aktual i raportit.
Një këshilltar i ministrisë saudite të naftës kërkon që “frazat si ‘nevoja për veprime urgjente dhe të përshpejtuara zbutëse në të gjitha shkallët…’ duhet të eliminohen nga raporti“.
Një zyrtar i lartë i qeverisë australiane kundërshton përfundimin se mbyllja e termocentraleve me qymyr është e nevojshme, edhe pse përfundimi i përdorimit të qymyrit është një nga objektivat e deklaruara të konferencës COP26.
Arabia Saudite është një nga prodhuesit më të mëdhenj të naftës në botë dhe Australia është një eksportues i madh i qymyrit.
Një shkencëtar i lartë nga Instituti Qendror i Kërkimeve të Minierave dhe Karburantit të Indisë, i cili ka lidhje të forta me qeverinë indiane, paralajmëron se qymyri ka të ngjarë të mbetet shtylla kryesore e prodhimit të energjisë për dekada për shkak të asaj që ata e përshkruajnë si “sfidat e jashtëzakonshme” të ofrimit të energjisë elektrike të përballueshme.India është tashmë konsumatori i dytë më i madh në botë i qymyrit.
Një numër vendesh argumentojnë në favor të teknologjive në zhvillim, të dizajnuara për të kapur dhe ruajtur përgjithmonë dioksidin e karbonit nën tokë.
Arabia Saudite, Kina, Australia dhe Japonia – të gjithë prodhuesit ose përdoruesit e mëdhenj të lëndëve djegëse fosile – si dhe organizata e vendeve prodhuese të naftës, OPEC, të gjithë mbështesin kapjen dhe ruajtjen e karbonit (CCS).
Arabia Saudite, eksportuesi më i madh i naftës në botë, kërkon që shkencëtarët e OKB-së të fshijnë përfundimin e tyre se “fokusi i përpjekjeve të dekarbonizimit në sektorin e sistemeve energjetike duhet të jetë në kalimin e shpejtë drejt burimeve me zero karbon dhe heqjen e karburanteve fosile në mënyrë aktive”.
Argjentina, Norvegjia dhe OPEC gjithashtu kundërshtojnë deklaratën. Norvegjia argumenton se shkencëtarët e OKB-së duhet të lejojnë mundësinë e CCS si një mjet potencial për reduktimin e emetimeve nga lëndët djegëse fosile.
Australia u kërkon shkencëtarëve të IPCC-së të fshijnë një referencë për analizën e rolit të luajtur nga lobistët e karburanteve fosile në zbutjen e veprimeve mbi klimën në Australi dhe SHBA.
Ngrënia e mishit.
Brazili dhe Argjentina, dy nga prodhuesit më të mëdhenj të produkteve të viçit dhe të mishit kafshëve në botë, argumentojnë fuqishëm kundër dëshmive në draft raport se reduktimi i konsumit të mishit është i nevojshëm për të ulur emetimet e gazrave serrë.
Para për vendet më të varfra
Një numër i konsiderueshëm i komenteve të Zvicrës drejtohen në ndryshimin e pjesëve të raportit që argumentojnë se vendet në zhvillim do të kenë nevojë për mbështetje, veçanërisht mbështetje financiare, nga vendet e pasura në mënyrë që të përmbushin objektivat e reduktimit të emetimeve.
U ra dakord në konferencën e klimës në Kopenhagë në 2009 që vendet e zhvilluara do të siguronin 100 miliardë dollarë në vit në financimin e klimës për vendet në zhvillim deri në vitin 2020, një objektiv që ende nuk është arritur.
Australia bën diçka të ngjashme me Zvicrën. Sipas qeverisë australiane premtimet e vendeve në zhvillim për klimën nuk varen të gjitha nga marrja e mbështetjes financiare nga jashtë. Ai përshkruan gjithashtu një përmendje në draft raportin e mungesës së angazhimeve publike të besueshme për financat si “koment subjektiv”.
