Rritja e stresit emocional, trishtimi, agresioni dhe reagimet impulsive tek adoleshentët mendërisht të prekshëm shoqërohen me ekspozimin e zgjatur ndaj mediave dixhitale – veçanërisht me konsumin pasiv të përmbajtjes, i njohur si “scrolling”. Ky zbulim është fokusi qendror i një studimi të kohëve të fundit në Kompjuterët në Sjelljen Njerëzore të kryer nga shkencëtarë në Universitetin Perëndimor në Kanada, i cili hedh dritë mbi efektet e jetës moderne dixhitale në shëndetin mendor të adoleshentëve.
Studimi, i kryer me 580 adoleshentë të moshës 12 deri në 17 vjeç nga Shtetet e Bashkuara dhe Kanadaja, kap një realitet ku ndërveprimi me ekranet është integruar plotësisht në jetën e përditshme të të rinjve. Edhe pse vetëm 9% e pjesëmarrësve raportuan vështirësi mendore ose neurozhvillimore paraprake (siç janë ADHD ose autizmi), afërsisht 45% e adoleshentëve pa një histori të tillë përjetuan ankth.
“Është shumë më e lartë se sa do të prisnim të shihnim.” Përpara pandemisë së koronavirusit, shkalla e ankthit tek adoleshentët varionte midis 8% – 15%. “Tani, shohim pothuajse gjysmën që raportojnë ankth të shtuar, gjë që është shqetësuese dhe kërkon një përgjigje të menjëhershme“, tha Profesor Dr. Emma Duerden, drejtuese e ekipit kërkimor dhe mbajtëse e Katedrës së Kërkimit Kanadez në Neuroshkencë dhe Vështirësi në të Nxënë.
Puna zgjati nëntë muaj dhe u bazua në pyetësorë të strukturuar, përmes të cilëve u regjistrua informacion mbi përdorimin e ekranit (ditët e javës dhe fundjavat), sjelljen dixhitale (frekuenca, koha e përdorimit, shfletimi pasiv, postimi i përmbajtjes), të dhënat demografike, dobësitë para-ekzistuese, si dhe vështirësitë emocionale dhe të sjelljes së pjesëmarrësve.
Tejkalimi i dy orëve kohë para ekranit çdo ditë gjatë ditëve të javës shoqërohej me një rritje dyfish të gjasave të zhvillimit të ankthit dhe një rritje katërfish të rrezikut të vështirësive serioze emocionale dhe të sjelljes, duke konfirmuar se rekomandimet e agjencive të shëndetit publik nuk janë thjesht treguese, por edhe thelbësore për parandalimin e problemeve të shëndetit mendor. Vetëm 31% e adoleshentëve e përmbushën këtë limit gjatë ditëve të javës – një përqindje që ra në 14% gjatë fundjavave.
Por, nuk është vetëm koha që ka rëndësi. Cilësia e angazhimit dixhital doli të jetë po aq e rëndësishme, nëse jo më shumë. Shfletimi pasiv – scrolling – pra konsumimi jo-interaktiv i përmbajtjes në mediat sociale dhe platforma të tjera, doli si faktori më i fortë në rëndimin e shëndetit mendor. Adoleshentët që kaluan më shumë kohë në të treguan nivele më të larta ankthi dhe vështirësi në rritje në sjellje, krahasuar me bashkëmoshatarët që morën pjesë aktive në postime ose ndërveprime shoqërore.
Ndryshe nga sa prisnin studiuesit, adoleshentët me diagnoza të tilla si autizmi ose ADHD nuk i përdorën më shumë ekranet. Lidhja duket të jetë më e fortë me simptoma specifike, të tilla si ankthi ose gjendja depresive, dhe jo domosdoshmërisht me vetë diagnozën. Për disa adoleshentë, përdorimi në rritje i mediave dixhitale funksionon si një mjet vetërregullimi, një përpjekje për të zvogëluar ndjenjat e vetmisë ose izolimit – ndjenja që janë përkeqësuar ndjeshëm gjatë pandemisë.
Përdorimi pasiv në veçanti shoqërohet me ekspozimin ndaj standardeve joreale të bukurisë , krahasimeve negative sociale dhe përmbajtjes potencialisht të dëmshme, duke rezultuar në ndjenja të shtuara inferioriteti, frustrimi dhe madje edhe tërheqjeje.
Në të njëjtën kohë, tejkalimi i limitit prej 2 orësh mund të pasqyrojë një mungesë strukture në rutinën e adoleshentëve , siç është mungesa e aktiviteteve jashtëshkollore ose ushtrimet e reduktuara fizike – faktorë që veprojnë si mbrojtës kundër stresit mendor.
