Një incident i pazakontë, por me pasoja të rënda kulturore, ka ndodhur në Palazzo Piacentini në Romë, selia historike e Ministrisë së Ndërmarrjeve dhe Prodhuar në Itali. Këshilltari rajonal i Sardenjës për industrinë, Emanuele Cani, u pengua teksa ngjitej në një shkallë brenda godinës, duke u përplasur me kokë në dritaren monumentale prej qelqi të njohur si “La Carta del Lavoro”, një vepër e vitit 1932 e artistit të famshëm futurist Mario Sironi.
Përplasja shkaktoi thyerjen e pjesës së poshtme të dritares, e cila konsiderohet një nga veprat e rëndësishme të artit publik italian të periudhës së Korporatizmit. Momenti i aksidentit u bë viral në rrjete sociale, pasi u raportua nga mediat italiane dhe ndërkombëtare, përfshirë edhe profilin e njohur “NEXTA”.
Dritarja “La Carta del Lavoro” është krijuar në vitin 1932 me porosi të Ministrit të Korporatave, Giuseppe Bottai, dhe përfaqëson idealet industriale dhe artizanale të Italisë së asaj kohe. Ajo shtrihet mbi 75 metra katrorë, e dekoruar me figura monumentale, simbole pune, aeroplanë, oxhaqe dhe elementë të tjerë tipikë të vizionit industrial të epokës.
Vepra iu nënshtrua një restaurimi të thellë dhe u rikthye në shkëlqimin e saj në vitin 2014. Pas përfundimit të luftës, ndërtesa ka shërbyer për disa institucione qeveritare, nga Ministria e Industrisë deri tek ministritë e zhvillimit ekonomik dhe prodhimit.
Sipas Romana Sironi, mbesa e artistit dhe kujdestare e Arkivit Mario Sironi, dëmi është i jashtëzakonshëm:
“Fatkeqësisht, dëmi është i pakthyeshëm. Vlera e veprës është e vështirë të përcaktohet, por mund të arrijë në dhjetëra miliona euro.”
Ajo shtoi se vepra duhej të kishte pasur mbrojtje më të madhe për shkak të brishtësisë dhe rëndësisë së saj historike.
Mbikëqyrja e Monumenteve në Romë pritet të nisë procesin e restaurimit, ndërsa Arkivi Mario Sironi është zotuar të ofrojë mbështetje shkencore. Megjithatë, specialistët theksojnë se rindërtimi i pjesës së thyer është tejet kompleks për shkak të teknikave të krijimit dhe materialeve të rralla të përdorura nga Sironi.
Aksidenti i Emanuele Cani ndodh vetëm pak ditë pas një tjetër incidenti që bëri bujë në Itali, ku Ministri i Shëndetësisë, Schillaci, ngatërroi emrin e fizikantit të famshëm Giorgio Parisi me atë të mjekut sportiv Attilio Parisi, duke i ofruar postin në Komisionin Antidoping personit të gabuar.
🤦♂️An Italian politician stumbled on a staircase and smashed a historic stained-glass window with his head
Emanuele Cani, a member of the Sardinian city council, slipped inside Rome’s Palazzo Piacentini.
The poor guy shattered the 1932 “Carta del Lavoro” stained-glass window by… pic.twitter.com/KuwalV3BZv
— NEXTA (@nexta_tv) November 15, 2025
