Telefonat celularë dhe mediat sociale janë bërë aq të rrënjosura në jetën tonë sa është e vështirë të kujtojmë se si ishte jeta e përditshme para tyre. Dhe ndërsa përdorimi i tyre i ekuilibruar nuk është problem, të dhënat e reja shkencore zbulojnë një dimension shqetësues: të rinjtë që karakterizohen si “bufë nate” janë në rrezik në rritje për të zhvilluar një marrëdhënie problematike me teknologjinë.
Kur është problem? Përdorimi i telefonit celular konsiderohet “problematik” kur mungesa e tij shkakton ankth, kur njoftimet kontrollohen në mënyrë obsesive ose kur detyrimet lihen pas dore. Në mënyrë të ngjashme, varësia nga mediat sociale karakterizohet nga përdorimi i tepërt dhe i pakontrolluar që prish jetën e përditshme. Hulumtimet tregojnë se pothuajse 40% e studentëve në Mbretërinë e Bashkuar shfaqin simptoma të tilla, ku gratë janë më të cenueshme.
Deri më tani, dihej se “bufët e natës” janë më të ekspozuar ndaj cilësisë së dobët të gjumit, depresionit dhe sjelljeve varësie. Ajo që nuk ishte sqaruar mjaftueshëm ishin mekanizmat që shpjegojnë këtë lidhje. Tani, një studim i Universitetit të Portsmouth në bashkëpunim me Universitetin e Surrey, i botuar në PLOS One, nxjerr në pah dy faktorë përcaktues: vetminë dhe stresin.
Studimi shqyrtoi 407 të rinj, të moshës 18-25 vjeç, duke përdorur mjete të validuara psikologjike. Rezultatet treguan se të rinjtë që rrinë zgjuar deri vonë më shpesh u drejtohen telefonave dhe mediave sociale për t’u përballur me emocionet e pakëndshme. Megjithatë, në vend që t’i lehtësojë ato, teknologjia përkeqëson ciklin vicioz të vetmisë dhe ankthit.
“Të rinjtë që janë aktivë kryesisht në orët e mbrëmjes shpesh nuk janë në sinkron me mjedisin e tyre shoqëror. Kjo çon në ankth dhe vetmi. Ata më pas përdorin telefonat celularë dhe mediat sociale, të cilat, megjithatë, e përkeqësojnë situatën në vend që ta përmirësojnë atë“, shpjegon Dr. Anna-Stiina Wallinheimo nga Universiteti i Portsmouth. Siç shton ajo, teknologjia nuk përdoret thjesht sepse është e disponueshme, por si një “qetësues dhimbjesh” për shqetësimin emocional.
Ndërsa shëndeti mendor i të rinjve është në krizë, shkencëtarët po theksojnë nevojën për ndërhyrje të synuara. “Nuk mjafton t’u thuash të rinjve të kufizojnë përdorimin e telefonave celularë. Duhet të përqendrohemi te arsyet pse e bëjnë këtë”, thotë Dr. Simon Evans nga Universiteti i Surrey-t.
Ekspertët po bëjnë thirrje për strategji për të menaxhuar vetminë dhe ankthin, veçanërisht në orët e mbrëmjes, kur këto ndjenja arrijnë kulmin. Siç shton ekipi i hulumtimit, të kuptuarit se “telefonat celularë dhe mediat sociale nuk janë zgjidhja, por pjesë e problemit ”mund të jetë hapi i parë drejt ndryshimit.
