Thashethemet apo ‘legjendat urbane’ se të majtët janë më të disiplinuar në votime dhe se pjesa më e mëdha e tyre janë popullatë e moshuar që votojnë me bindje, nuk është fare pa gjë.
Një raport i fundit i realizuar nga BERZHI për pjesëmarrjen e grupmoshave të ndryshme në zgjedhjet elektorale në Europë, i rendit të moshuarit shqiptarë si të parët për nga aktivizimi dhe marrja pjesë në votime. Duket se disiplina dhe zakoni i mbetur që nga koha e regjimit komunist, i bënë të “vjetërit” që të jenë më të përgjegjshëm për votën, por njëkohësisht të kenë edhe masivitet në votime.
Por duket se po ashtu, në ndryshim nga të rinjtë, kjo pjesë e popullatës është ajo që u beson edhe më shumë premtimeve politike dhe i merr ato si të mirëqena, edhe pse më pas ata pësojnë zhgënjime nga politika. Por ndryshe nga të moshuarit, të rinjtë shqiptarë shprehin indiferencë për të votuar, analizon BERZH, në një kohë që mosha mbi 55 vjeç ka pjesëmarrje rekord në votime, kjo në krahasim me të gjitha shtetet europiane.
Raporti për Tranzicionin
Në një raport për “Tranzicionin” të publikuar së fundi nga Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH), thuhej se, pjesëmarrja në votime e personave mbi 55 vjeç në Shqipëri ishte 90%, ose më e larta në Europë. Pas Shqipërisë, renditeshin Greqia, Gjeorgjia, Republika e Kirgistanit etj..
Nga të rinjtë, midis moshës 18-35 vjeç, pjesëmarrja më e lartë të atyre që marrin pjesë në votime e zinte Turqia dhe më pas Shqipëria, me më shumë se 60%. BERZH në këtë raport ka marrë në analizë 43 vende. Raporti vë në dukje se, mosmarrja pjesë e të rinjve në votime ndikon negativisht në cilësinë e demokracisë dhe e pengon ndryshimin.
Angazhimi i ulët elektoral i të rinjve pasqyron zhgënjimin nga politika. Në një sondazh në Mbretërinë e Bashkuar, 61% e të rinjve të anketuar menduan se ata kishin pak ose aspak ndikim në vendimet që ishin marrë, në emër të tyre nga politikanët.
Dominimi i votuesve më të vjetër në sondazhe paragjykon më tej vendimmarrjen në favor të tyre (duke supozuar, natyrisht, që politikanët përfaqësojnë interesat e atyre që votojnë për ta), duke çuar në një rreth vicioz ku votuesit e rinj injorojnë demokracinë dhe nga ana tjetër, injorohen prej saj.
Skema e BERZH: Të çojmë të rinjtë në votime me pagesë
BERZH ka propozuar disa skema për të nxitur masivisht pjesëmarrjen në votime nëpër shtete të ndryshme, ku nuk përjashtohet as pagesa. Raporti i tij, sugjeron disa opsione që t’i bëjnë të rinjtë aktivë në votime në shtete të ndryshme. Një mundësi është votimi i detyrueshëm, që rrit pjesëmarrjen mes njerëzve në grupe të marxhinalizuara.
Në Australi, Belgjikë dhe Luksemburgu, për shembull, ku është votimi i detyrueshëm, duke zbatuar edhe gjoba, nivelet e pjesëmarrjes janë më të larta. Ndërsa, kur Holanda braktisi votimin e detyrueshëm në vitin 1970, pjesëmarrja ra ndjeshëm. Por BERZH sugjeron se, votimi i detyrueshëm mund të shihet nga votuesit e zhgënjyer si, përpjekje tjetër për t’i taksuar ata.
Një alternativë për ndëshkimin e jovotuesve është shpërblimi për shembull, duke dhënë një kredi tatimore të rikthyeshme ose një kartë debiti të parapaguar. Në fillim të shekullit të katërt para Krishtit, Athina prezantoi pagesa për shtresat e margjinalizuara që të merrnin pjesë në forume publike.
Disa eksperimente kanë treguar se stimuj të tillë mund të ndryshojnë sjelljen e votimit. Në një eksperiment të tillë në Kaliforni, pagesa prej 25 dollarësh amerikanë ngriti pjesëmarrjen me 5% në zgjedhjet e komunës.
/Burimi: ebrd.com/Përshtati: Iconstyle.al /
