Mijëra civilë janë bllokuar dhe jetët e tyre rrezikohen pasi forcat paramilitare të Rapid Support Forces (RSF) kanë marrë kontrollin e qytetit të el-Fasher, sipas raporteve dhe dëshmive të mbledhura. Kombet e Bashkuara kanë ngritur alarmin për raporte të krimeve dhe të atrocityve, ndërsa autoritetet ushtarake sudaneze konfirmojnë tërheqjen e ushtrisë nga bastioni i fundit perëndimor i vendit.
Dëshmitarë që kanë arritur të ikin nga qyteti thonë se situata ka qenë e tmerrshme, edhe familje të tëra janë larguar në panik, ndërsa disa raporte lokale flasin për vrasje me qëllim të shmangies së rasteve të dhunës seksuale. Këto raporte janë të rënda dhe për momentin vlerësohen si dëshmi të para nga qytetarë në arrati; s’kanë ende hetim të pavarur në terren që të konfirmojë secilën nga akuzat specifike.
Reagimi ndërkombëtar dhe paralajmërimet
• OKB-ja ka bërë thirrje për të siguruar rrugë të sigurta kalimi për civilët e rrethuar dhe ka kërkuar hetim të menjëhershëm për raportet e krimeve kundër popullsisë civile.
• RSF ka mohuar përgjegjësinë për vrasjet e civilëve, por megjithatë grupi tani kontrollon të gjitha kryeqendrat e pesë shteteve të Darfurit, duke konsoliduar administratën e tij në Nyala, kryeqytetin e Darfurit të Jugut.
• Dëshmitarët dhe organizatat humanitare paralajmërojnë për mungesë të ushqimit, ujit dhe kujdesit mjekësor për ata të bllokuar brenda zonave të konfliktit.
Çfarë ka ndodhur
Lufta civile në Sudan nisi më 2023 pas një përplasjeje të dhunshme për pushtet midis ushtrisë dhe RSF. Rrethimi dhe rënia e el-Fasher konsiderohet një pikë kyçe, qyteti ishte një nga bastionet e ushtrisë në perëndim. Konflikti i zgjatur ka shkaktuar një katastrofë humanitare: më shumë se 150,000 persona të vdekur dhe rreth 14 milion të shpërngulur brenda apo jashtë vendit, sipas përmbledhjeve të deritanishme të krizës.
Dëshmitë e te arratisurve
“Ne kemi vuajtur shumë në el-Fasher dhe u detyruam të ikim,” thotë një burrë që doli nga qyteti dhe foli për BBC-n. Një grua me të afërm në qytet raporton se familjet kanë humbur kontaktet me njëra-tjetrën dhe se frika nga dhuna seksuale dhe plaçkitjet i shtyn njerëzit të marrin vendime ekstreme për të mbrojtur familjet e tyre.
Situata humanitare
Organizatat e ndihmës po paralajmërojnë për mungesë të aksesit dhe rrezikimin e shpërthimit të krizave shëndetësore dhe urisë nëse nuk hapen korridore humanitare. Aksesi i sigurt për ndihmë humanitare është i rëndësishëm për të shpëtuar jetë dhe për të dhënë mbështetje emergjente për të plagosurit dhe të pambrojturit.
Çfarë kërkohet tani
• Hyrje e menjëhershme e ekipeve humanitare dhe korridore të sigurta për civilët që duan të largohen.
• Hetim i pavarur ndërkombëtar për të verifikuar raportet e abuzimeve, vrasjeve dhe dhunës seksuale.
• Presion diplomatik ndaj palëve për të garantuar sigurinë e civilëve dhe për të lejuar ndihmën humanitare.
