Presidenti i Francës Emmanuel Macron ka përkujtuar kolosin e letërsisë shqipe, Ismail Kadare, i cili u nda nga jeta paraditen e 1 korrikut.
Macron vlerëson krijimtarinë e pashoq të Kadaresë, për të cilin thotë se ishte nga ata shkrimtarë që çdo roman i tij e kërcënon të jetë epitafi i karrierës së tyre.
“Vdiq këtë të hënë një shkrimtar që mishëroi, me jetën, me veprën dhe me personalitetin e tij, pasurimin e dialogut, forcën e shpirtit europian dhe vokacionin mikpritës të Francës. Është larguar nga ne shkrimtari franko-shqiptar Ismail Kadare.
Ai ishte një nga ata për të cilët edhe të shkruash është luftë, një nga ata që që çdo fjalë e tyre është shkëputur nga heshtja, nga ata që çdo rresht rrezikon t’ua bëjë më të rëndë raportin, nga ata që çdo roman i kërcënon të jetë epitafi i karrierës së tyre.
Sepse jetoi dhe krijoi si njeri i lirë, në një vend që nuk ishte: Shqipëria Sovjetike e pasluftës, nën zgjedhën e hekurt të Enver Hoxhës.
Por zbulimi i letërsisë hapi brigjet e një bote të re për adoleshentin. Duke lexuar Servantes-i, Homeri dhe Gogol-i, ai forcoi rezistencën e tij intelektuale. Aq sa i rrëshqiti indoktrinimi i pedagogëve të letërsisë, në Universitetin e Tiranës si në Institutin Gorki në Moskë, tempulli i letërsisë bashkëkohore. Në vend të rritjes së në radhët e “trupës elitare të realizmit socialist”, siç quhej, ai u bashkua me luftëtarë të rezistencës së lirisë së stilit. Romani i tij i madh i vitit 1963, Gjenerali i ushtrisë së vdekur, ishte toleruar, sepse tema e tij ishte shqetësuese, ëndërrimi i tij pengoi etiketat komuniste: zhvarrosja e ushtarëve nga Lufta e Dytë Botërore para një prifti dhe një ushtari italian, nën shiun shqiptar që vazhdon të bjerë.
Nga ana tjetër, Përbindëshi, në vitin 1965 dhe Dimri i vetmisë së madhe, në 1973, denonconte shtypjen intelektuale të Tiranës së asaj kohe. Dy herë i akuzuar për nxitje rebelimi, ai iu nënshtrua një periudhe pune krahu në fshat, për të cilën ai raportoi”, thuhet ne mesazhin e Macron.
Kadare u vlerësua me urdhrat “Kryqi i Legjionit të Nderit” e “Oficer i Legjionit të Nderit” nga vetë presidenti francez Emmanuel Macron, që i dorëzoi Kadaresë dekoratën e “Oficerit të Lartë të Legjionit të Nderit”.
