Çmimet e telefonisë celulare në Shqipëri ndodhen mjaft të larta në raport me çmimet në vendet e rajonit dhe BE-së. Dalja nga tregu i telefonisë celulare të operatorit të katërt, kompanisë shqiptare “Plus communication” ndikoi në rritjen e mëtejshme të tarifave.
Mungesa e këtij operatori të katërt në treg sjell një alternativë minus. Ligji i tregut është sa më shumë konkurrentë aq më mirë u shërbehet konsumatorëve, aq më shumë alternativa shërbimesh ofrohen dhe pa dyshim kjo shkon edhe në dobi të çmimit.
Mirëpo, në kushtet kur funksionojnë vetëm 3 operatorë dhe ata pa asnjë kontroll nga entet rregullatore, anomalitë e tregut janë mëse të pritshme.
AKEP përgatit për herë të parë një model të kostove të operatorëve
Së fundmi, Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP) ka përgatitur, për herë të parë, një dokument referencë për modelin e ndërtimit të kostove të operatorëve celularë në tregun shqiptar.
Ky dokument synon rregullimin e tarifave të terminimit ose interkoneksionit të thirrjeve celulare kombëtare në Shqipëri. Tarifa e terminimit të thirrjeve kombëtare është tarifa e cila operatorët e telefonisë celulare u paguajnë njëri-tjetrit për telefonatat e kryera drejt njëri-tjetrit.(Lekë/minutë).
Rregullimi i tarifave me shumicë është instrumenti kryesor që përdorin entet rregullatore të komunikimeve elektronike për garantimin e konkurrencës në tregjet e telefonisë celulare.
Ky dokument nuk përcakton në një mënyrë të gjerë dhe shteruese përdorimin e ardhshëm të modelit, pasi kjo do të kryhet në kontekstin e vendimeve rregullatore specifike të tregut. Sidoqoftë, ai diskuton qasjet që mund të adresohen, të cilat sigurojnë që modeli i zhvilluar është mjaft fleksibël dhe i shkallëzuar për rregullimin e këtyre tarifave në vendimet e ardhshme rregullatore.
Autoriteti i Konkurrencës vlerëson që ekziston rreziku për daljen nga tregu edhe të operatorëve të tjerë dhe për këtë arsye, i ka kërkuar AKEP marrjen e masave të reja rregullatore, përfshi edhe rregullimin e tregut me pakicë. Megjithatë, deri tani, AKEP ka refuzuar, me justifikimin se tregu në fjalë nuk plotëson kriteret për rregullim paraprak dhe se legjislacioni për mbrojtjen e konkurrencës është i mjaftueshëm për të adresuar problemet.
Çmimet-abuzim ndaj qytetarëve
Shpresat për funksionimin e këtij ligji dhe uljen e çmimit janë të lidhura me një treg, që filloi të funksionojë në vitin 1996 me AMC, operatorin e parë kombëtar të telefonisë celulare. Sot ky treg numëron miliona abonentë me tarifa çmimesh që kanë ardhur në rritje nga mungesa e ndërhyrjeve të Autoritetit të Komunikimeve Elektronike dhe Postare.
AKEP disa herë ka premtuar uljen e tarifave, por deri tani nuk ka nxjerrë gjë në dritë.
Ndonëse Zyra për Mbrojtjen e Konsumatorëve ka bërë disa herë thirrje se çmimet duhet të ulen pa humbur kohë pasi janë shumë të larta, duket se këto thirrje kanë rënë në vesh të shurdhët.
Çmimet janë shumë mbi koston dhe investimet tanimë janë bërë të vjetra dhe e kanë nxjerë koston e tyre. Numri i madh i abonentëve me çmimet e shërbimeve, u sjellin fitime të jashtëzakonshme kompanive celulare në vendin tonë.
Marrëveshje për oligopol çmimesh!
Jemi dëshmitarë të disa marrëveshjeve mes operatorëve në Shqipëri të telefonisë celulare për të mbajtur çmime të larta apo çmime oligopol.
Së fundmi, Qendra Shqiptare për Gazetari Cilësore, ACQJ, ka bërë një vëzhgim mbi ofertat e tri kompanive celulare që operojnë në tregun shqiptar.
Në përfundim të tij është vënë re se në të tria kompanitë paketat standarde ditore kushtojnë 150 lekë, ndërsa paketat standarde javore kushtojnë 500 lekë. 4 paketat mujore standarde tek ALBtelecom kushtojnë 900, 1300, 1500 dhe 2100 lekë. 4 paketat standarde tek ONE kushtojnë 1000, 1400, 1600 dhe 2200 lekë. Paketat standarde te Vodafone kushtojnë 1000, 1400, 1700 dhe 2200 lekë.
Nga vëzhgimi rezulton se të tria kompanitë celulare operojnë në treg me thuajse të njëjtat çmime që ndryshojnë me 100 lekë.
Pra, ALBtelecom, Telekom (ONE) dhe Vodafone vijojnë me oligopolin e tyre në tregun e kompanive celulare, duke patur zero konkurrencë mes njëra-tjetrës.
Kjo lidhet me shkeljen e neneve 4 (Marrëveshjet e ndaluara të heshtura) dhe 9 (Abuzim me pozicionin dominues në treg) të ligjit nr. 9121, datë 28.07.2003 “Për Mbrojtjen e Konkurrencës”, i ndryshuar.
Kjo nxjerr në pah se tregu celular me pakicë ka probleme të konkurrencës, vihet re aplikimi i tarifave, të cilat ndikojnë negativisht në qëndrueshmërinë e konkurrencës midis operatorëve. (KLIKO)
