Një parukiere braziliane, Larissa Nery, e cila ka bërë bujë në Indi këtë javë pasi fotografia e saj u përhap në lajme në një akuzë për mashtrim zgjedhor, i ka thënë BBC-së se fillimisht mendoi se ishte e gjitha një gabim. Ose një shaka. Por më pas rrjetet e saj sociale shpërthyen dhe njerëzit filluan ta etiketonin në Instagram.
“Në fillim ishin disa mesazhe të rastësishme. Mendova se po më ngatërronin me dikë tjetër”, i tha ajo BBC-së. “Pastaj më dërguan videon ku fytyra ime shfaqej në një ekran të madh. Mendova se ishte inteligjencë artificiale ose ndonjë shaka. Por pastaj shumë njerëz filluan të shkëmbenin mesazhe në të njëjtën kohë dhe e kuptova se ishte e vërtetë.”
Nery, e cila jeton në Belo Horizonte, kryeqytetin e shtetit Minas Gerais të Brazilit juglindor, dhe që nuk ka qenë kurrë në Indi, thotë se kërkoi në Google për të kuptuar se çfarë po ndodhte.
Ajo që kishte ndodhur ishte pasoja e një konference për shtyp të udhëheqësit të opozitës indiane, Rahul Gandhi, të mërkurën, ku ai akuzoi partinë BJP të kryeministrit Narendra Modi dhe Komisionin Zgjedhor (KE) për kryerjen e mashtrimit me votat në zgjedhjet e vitit të kaluar në shtetin Haryana. BJP i ka mohuar akuzat.
Disa orë pas konferencës për shtyp, në një postim në X , Kryezyrtari Zgjedhor i Haryanas ndau një letër që ata thanë se ia kishin dërguar Gandhit në gusht, duke i kërkuar atij të nënshkruante një betim me emrat e votuesve të papërshtatshëm “në mënyrë që të mund të fillonin procedurat e nevojshme”. Ata nuk iu përgjigjën akuzave specifike që ai bëri dhe nuk komentuan për rastin e Nery-t. BBC i është drejtuar panelit të zgjedhjeve për përgjigje.
Gandhi ka bërë një sërë akuzash për “vjedhje votash” kundër panelit të votimit që nga fillimi i gushtit.
Në pretendimet e tij të fundit, ai tha se ekipi i tij kishte shqyrtuar të dhënat e listës së votuesve të Komisionit Zgjedhor dhe kishte zbuluar se nga afërsisht 20 milionë votues, 2.5 milionë ishin të regjistruar në mënyrë të parregullt – duke përfshirë dublikatë, votues me shumicë dhe adresa të pavlefshme. Ai fajësoi humbjen e partisë së tij në zgjedhjet e Haryana-s për këtë manipulim të supozuar të listës së votuesve.
Për të vërtetuar pretendimet e tij, ai shfaqi disa diapozitiva në një ekran të madh. Njëra prej tyre tregonte Gandhin në këmbë përpara një imazhi të madh të Nery-t, ndërsa një tjetër tregonte një përmbledhje prej 22 votuesish me emra dhe adresa të ndryshme, por të gjithë me fotot e saj.
“Kush është kjo zonjë? Sa vjeç është? Ajo voton 22 herë në Haryana,” tha Gandi.
Ai shpjegoi se një foto e vetme e një gruaje, e bërë nga fotografi brazilian Matheus Ferrero, ishte përdorur vazhdimisht në regjistrime të shumta votuesish nën emra të ndryshëm. Ai e përshkroi Neryn si një modele që ishte shfaqur në listën e votuesve me shumë emra, duke përfshirë Seema, Sweety dhe Saraswati.
29-vjeçarja i konfirmoi BBC-së se në fotografi ishte vërtet ajo. “Po. Jam unë. Shumë më e re, por jam unë. Unë jam personi në imazhe.”
Ajo sqaroi se ishte parukiere dhe jo modele dhe se fotografia ishte bërë në mars të vitit 2017 kur ishte 21 vjeç, pak jashtë shtëpisë së saj. Fotografi, tha ajo, “mendoi se isha e bukur dhe i kërkoi të më bënte fotografi”.
Tani vite më vonë, e gjithë vëmendja në dy ditët e fundit nga “njerëz nga India, shumë prej tyre gazetarë”, e ka lënë të frikësuar.
“U frikësova. Nuk mund ta kuptoj nëse është e rrezikshme për mua apo nëse të flas për të mund të dëmtojë dikë atje. Nuk e di kush ka të drejtë ose kush jo sepse nuk i njoh palët e përfshira”, tha ajo.
“Nuk shkova në punë në mëngjes sepse nuk munda të shihja as mesazhet nga klientët e mi. Shumë gazetarë më telefononin. Ata gjetën numrin e vendit ku punoj.”
“Më është dashur ta heq emrin e sallonit nga profili im sepse po më shqetësonin në vendin e punës. Shefi im madje më foli. Disa njerëz e trajtojnë si meme, por po më prek profesionalisht.”
Matheus Ferrero, i cili bëri foton e Nery-t, është gjithashtu i tronditur nga vëmendja e papritur. Deri vonë, ai thotë se India nënkuptonte për të vetëm Caminho das Índias – shfaqja braziliane e vitit 2009 në orën kryesore.
Ai ende po përpiqet t’u japë kuptim ngjarjeve të ditëve të fundit në një vend mijëra kilometra larg.
Disa njerëz e kishin kontaktuar nga India një javë më parë, duke e pyetur se kush ishte gruaja në foto, tha ai për BBC-në.
“Nuk u përgjigja. Nuk do ta jap emrin e askujt në atë mënyrë. Dhe nuk e kisha parë këtë mik prej vitesh”, i tha ai BBC-së. “Mendova se ishte një mashtrim. E bllokova dhe e raportova.”
Por që nga konferenca për shtyp e Gandit, “gjërat kanë shpërthyer”.
“Njerëzit më telefononin në Instagram dhe Facebook. Ishte e tmerrshme. E çaktivizova Instagramin tim për të kuptuar se çfarë po ndodhte. Më vonë e kërkova në Google dhe e kuptova se çfarë po ndodhte, por në fillim nuk kisha ide.”
Ferrero thotë se disa faqe interneti i kanë vendosur fotografitë e tij pranë fotografisë së Nery-t pa leje. “Njerëzit po bënin meme, sikur ta kthenin në një shaka për një shfaqje televizive. Është absurde.”
Në vitin 2017, Ferrero sapo kishte filluar karrierën si fotograf kur e ftoi Neryn, të cilën e njihte, të vinte për një set fotografik. Ferrero tha se i ndau fotot në Facebook-un e tij dhe i postoi ato edhe në Unsplash – një faqe interneti fotografish – me pëlqimin e saj.
“Fotoja shpërtheu… arriti rreth 57 milionë shikime”, tha ai.
Ai tani e ka fshirë lidhjen nga llogaria e tij në Unsplash, por na dërgoi pamje të ekranit të bëra më parë që tregonin foto të tjera të Nery-t nga i njëjti xhirim.
“I fshiva nga frika, sepse fotot po keqpërdoreshin. U frikësova duke imagjinuar se kjo do t’u ndodhte edhe njerëzve të tjerë që kisha fotografuar. Ndihesha i pushtuar. Shumë njerëz të rastësishëm vinin drejt meje. Mendon ‘A bëra diçka gabim?’ Por nuk e bëra. Platforma ishte e hapur dhe unë i ngarkova si miliona të tjerë.” Ai gjithashtu tani e ka bërë postimin origjinal në Facebook me fotot e saj privat.
“Kur sheh njerëz që hyjnë në Twitterin, Facebookun, Instagramin tënd personal, të zë paniku. Reagimi i parë është të mbyllësh gjithçka dhe ta kuptosh më vonë. Disa njerëz menduan se ishte qesharake, si një telenovelë, por unë u ndjeva i pushtuar.”
As Ferrero dhe as Nery nuk kanë qenë ndonjëherë në Indi dhe ende po përpiqen të kuptojnë se si diçka që ndodhi në anën tjetër të botës mund t’ua përmbysë jetën përmbys.
Ne e pyetëm Ferreron nëse e gjithë kjo ndihmoi në zbulimin e mashtrimit zgjedhor, a do të ishte kjo pozitive?
“Po, mendoj se kjo do të ishte pozitive. Por unë nuk i di detajet”, tha ai.
Nery, e cila nuk është larguar kurrë nga vendi, thotë: “Kjo është larg realitetit tim. Unë as nuk i ndjek zgjedhjet në Brazil, e lëre më në një vend tjetër.”
