Intuita shpesh vlerësohet si çelësi i vendimmarrjes. A duhet ta ndiqni gjithmonë atë, apo është më e ndërlikuar?
Kur u pyet për burimin e inteligjencës së tij, Albert Einstein nuk kishte asnjë dyshim. “Unë besoj në intuitat dhe frymëzimet. Ndonjëherë ndjej se kam të drejtë. Nuk e di se jam. Ishte shumë më mirë t’u besoje atyre instinkteve dhe t’i provoja më vonë se sa t’i hidhja poshtë pa kontroll”- tha ai.
Ai nuk ishte aspak i vetëm në këtë filozofi. Ishte gjithashtu, me sa duket, një pjesë e madhe e strategjisë së Coco Chanel. “Moda është në ajër, e lindur nga era. Dikush e kupton këtë”, tha ajo.
Ju mund ta njihni vetë ndjesinë. Pavarësisht nëse jeni duke parë një apartament të ri, duke marrë parasysh një punë të re të mundshme ose duke gjykuar ndershmërinë e dikujt, mund të keni një parandjenjë të pashprehur kur diçka është e drejtë ose e gabuar – pa qenë në gjëndje të artikuloni arsyet për gjykimin tuaj.
Mund të jetë joshëse t’i shohim instinktet tona të brendshme si një lloj “shqise të gjashtë” misterioze, por nuk ka nevojë t’i drejtohemi paranormales për të shpjeguar intuitën. Në dy dekadat e fundit, psikologët dhe neuroshkencëtarët kanë bërë hapa të mëdhenj në identifikimin e burimeve të instinkteve tona dhe rolin e tyre thelbësor në jetën tonë. Gjatë rrugës, hulumtimi i tyre ka identifikuar situatat specifike në të cilat intuita jonë ka të ngjarë të na çojë në rrugën e duhur dhe kohët kur ajo na çon në rrugë të gabuar – njohuri që mund të na ndihmojnë të gjithëve të marrim vendime më të mira.
Në një eksperiment të udhëhequr nga profesori Erik Dane në vitin 2012, ekipi i tij hulumtues u kërkoi studentëve të shikonin një seri çantash– disa prej të cilave ishin produkte autentike dhe disa prej të cilave ishin falsifikime identike.
Gjysmës së pjesëmarrësve iu kërkua të injoronin instinktet e tyre dhe të rendisnin të gjitha tiparet që do të kërkonin për të përcaktuar nëse çanta ishte e vërtetë apo e rreme. Pjesës tjetër iu tha të shkonin me intuitën e tyre – për të lejuar që ndjenjat e tyre të drejtonin gjykimin e tyre. Studiuesit gjithashtu pyetën pjesëmarrësit në lidhje me zakonet e tyre të blerjes dhe nëse ata zotëronin shumë sende të markave në fjalë.
Për pjesëmarrësit që përdorin qasjen analitike, përvoja e tyre e mëparshme bëri pak ndryshim: ata të gjithë performuan afërsisht njësoj. Megjithatë, për pjesëmarrësit të cilëve iu kërkua të përdornin intuitën e tyre, ekspertiza bëri një ndryshim të madh – duke rritur ndjeshëm saktësinë e reagimeve të tyre intuitive. Në të vërtetë, individët që përdornin intuitën e tyre ishin rreth 20% më të saktë se ata që përdornin vetëm analizat.
Fuqia e vendimmarrjes intuitive mund të jetë veçanërisht e rëndësishme kur ne përpunojmë një sasi të madhe informacioni që është shumë i vështirë për t’u mbajtur mend plotësisht. Në këto raste, ne mund të përfitojmë nga lënia e mendjes sonë të merret me një aktivitet tjetër, pasi truri i pavetëdijshëm shtyp të dhënat dhe merr vendimin për ne.
Sipas hulumtimit të fundit, cilësia e instinkteve të dikujt mund të varet nga inteligjenca e tyre e përgjithshme emocionale (EI). Dhe duke mësuar të rrisim EI-në tonë, ne mund të forcojmë vendimmarrjen tonë intuitive.
Nëse doni të rregulloni mirë intuitën tuaj, atëherë, së pari mund të përpiqeni jeni në kontakt me emocionet tuaja në përgjithësi – duke marrë në pyetje me kujdes se çfarë saktësisht po ndjeni dhe burimet e kësaj gjëndjeje. Me kalimin e kohës, mund ta keni më të lehtë të dalloni kur po merrni një sinjal të vërtetë dhe të saktë. Ndjenjat tuaja të brendshme nuk do të jenë kurrë prova krejtësisht të marra, por me praktikë ato mund të bëhen një udhëzues i rëndësishëm.
