Elefantët janë krijesa madhështore me aftësi të veçanta dhe inteligjencë të lartë.
Në tokë ekzistojnë tre lloje elefantësh: elefantët afrikanë të savanës, elefantët afrikanë të pyllit dhe elefantët aziatikë. Të gjitha llojet janë të rrezikuara.
Ata janë kafshët më të mëdha tokësore në planetin tonë. Elefantët afrikanë janë 2.4-4 metra të gjatë dhe peshojnë mbi 6.5 ton. Elefantët aziatikë peshojnë deri në 6 ton dhe mund të arrijnë një lartësi prej 3.4 metrash. Elefantët afrikanë dhe aziatikë jetojnë rreth 60-70 vjet. Megjithatë, madhësia e tyre nuk është karakteristika e vetme që i bën ata kaq të veçantë.
Le të shohim disa gjëra interesante që mund të mos i keni ditur për elefantët:
1. Ata nuk harrojnë kurrë
Kujtesa e elefantëve është temë e proverbave, pasi është e paimitueshme. Ata kanë trurin më të madh nga të gjithë gjitarët tokësorë dhe mund të kujtojnë gjithçka, nga vendet e largëta për t’u ujitur deri te elefantët dhe njerëzit e tjerë që kanë takuar, edhe pas shumë vitesh.
Nënat e moshuara e kalojnë pasurinë e tyre të njohurive nga brezi në brez dhe ky transferim rezulton të jetë veçanërisht i dobishëm për mbijetesën e specieve. Ato mund të kujtojnë rrugën për të gjetur burime ushqimi dhe uji në distanca të gjera, si dhe si të arrijnë burime alternative nëse është e nevojshme. Ato gjithashtu e përshtatin orarin e tyre për të arritur në një pikë në kohën e duhur kur frutat që duan të hanë do të jenë pjekur.
2. Ata mund të dallojnë gjuhë të ndryshme
Elefantët duket se e kuptojnë në thellësi komunikimin njerëzor. Studiuesit në Parkun Kombëtar Amboseli në Kenia luajtën zëra të regjistruar nga dy grupe të ndryshme – njëri që gjuan elefantë dhe tjetri që nuk gjuan. Kur elefantët dëgjuan zërat nga grupi që kishin frikë, ata kishin më shumë gjasa të reagonin në mënyrë mbrojtëse duke iu afruar njëri-tjetrit dhe duke nuhatur ajrin.
Për më tepër, studiuesit zbuluan se elefantët reagonin më pak intensivisht ndaj zërave femra dhe fëmijësh, por shqetësoheshin më shumë kur dëgjonin zërat e meshkujve të rritur.
Një elefant aziatik mësoi madje të imitonte fjalët koreane. Shkencëtarët besojnë se kjo ishte rezultat i lidhjes themelore shoqërore që kishte me njerëzit ndërsa rritej, duke mësuar të imitonte fjalët që dëgjonte si një formë komunikimi.
3. Ata mund të dëgjojnë përmes këmbëve të tyre
Elefantët kanë dëgjim të shkëlqyer dhe mund të shkëmbejnë pasthirrma në distanca të gjata. Ata bëjnë shumë tinguj të ndryshëm, të tillë si lehje, britma, ulërima dhe hundorime. Në të njëjtën kohë, ata specializohen në tinguj me frekuencë të ulët dhe mund të dëgjojnë në mënyra të veçanta.
Biologia e Universitetit të Stanfordit, Caitlin O’Connell-Rodwell, zbuloi se tingujt me frekuencë të ulët dhe tingujt e hapave të elefantëve janë në një frekuencë që elefantët e tjerë mund ta ndiejnë përmes tokës. Ata kanë kocka të mëdha në veshë, si dhe mbaresa nervore të ndjeshme në këmbë dhe feçkë, të cilat u lejojnë atyre të dëgjojnë këto mesazhe infrasonike. Aftësia e tyre për të perceptuar vibracione të tilla sizmike i ndihmon ata të mbijetojnë. Kur një elefant i shqetësuar i shkel këmbët në tokë, ai jo vetëm që i njofton elefantët aty pranë, por edhe ata kilometra larg.
4. Ata janë notarë të shkëlqyer
Dihet mirë që elefantët pëlqejnë të luajnë në ujë. Ajo që nuk dihet aq mirë është se këto kafshë të mëdha mund të notojnë jashtëzakonisht mirë. Ata kanë mjaftueshëm lundrueshmëri për të qëndruar mbi ujë dhe përdorin këmbët e tyre të fuqishme si rrema. Ata gjithashtu përdorin feçkat e tyre si tuba për maskë kur kalojnë ujëra të thella, kështu që mund të marrin frymë normalisht edhe kur janë nën ujë. Noti është një aftësi shumë e dobishme për elefantët, pasi ata kalojnë liqene dhe lumenj kur kërkojnë ushqim.
5. Ata mbështesin njëri-tjetrin
Elefantët janë kafshë shumë sociale dhe inteligjente, dhe ata shfaqin sjellje që ne njerëzit i perceptojmë si empati, mirësi dhe altruizëm. Një studim mbi sjelljen e tyre tregoi se kur një elefant shqetësohet, elefantët aty pranë përgjigjen me thirrje dhe prekje që synojnë ta qetësojnë atë. Përveç njerëzve, kjo sjellje është vërejtur vetëm te majmunët, qentë dhe korvidët. Elefantët gjithashtu shfaqin empati dhe ofrojnë “ndihmë të synuar” kur punojnë së bashku për të ndihmuar një anëtar të sëmurë ose të lënduar të grupit të tyre.
6. Ata mund të vuajnë nga çrregullimi i stresit post-traumatik
Ne e dimë që elefantët janë të ndjeshëm dhe krijojnë lidhje të ngushta me anëtarët e familjes së tyre. Kjo, e kombinuar me kujtesën e tyre të shkëlqyer, shpesh i çon ata në zhvillimin e Çrregullimit të Stresit Post-Traumatik (PTSD), për shembull, nëse një anëtar i familjes vritet nga gjuetarët e paligjshëm. Këlyshët e mbetur jetimë nga gjuetia e paligjshme mund të zhvillojnë simptoma të PTSD edhe dekada pas ngjarjes. Elefantët e shpëtuar nga situata abuzive shfaqin simptoma shumë kohë pasi ndihen të sigurt.
Këto përvoja traumatike ndikojnë negativisht në të nxënë, pasi kur individët vriten nga gjuetarët e paligjshëm, elefantët e rinj humbasin aftësinë për të mësuar informacione të rëndësishme shoqërore nga më të rriturit e tyre.
