Teksa konflikti mes Iranit dhe Izraelit hyn në ditën e tetë, vëmendja po përqendrohet te një pikë kritike: impianti nëntokësor i pasurimit të uraniumit në Fordow, një strukturë aq e thellë dhe e mbrojtur, sa që bombardimet ajrore nuk kanë mundur ta dëmtojnë.
I ndodhur rreth 95 km larg Teheranit dhe i ndërtuar brenda një shpati mali, impianti shtrihet në një thellësi prej 260 deri në 300 metra. Brenda tij funksionojnë mbi 2,000 centrifuga të avancuara, të afta të pasurojnë uranium deri në 60%, vetëm një hap larg nga niveli i nevojshëm për ndërtimin e armëve bërthamore.
Ndryshe nga objektet e tjera që janë goditur nga sulmet izraelite, Fordow ka mbetur i paprekur. Ekspertët thonë se vetëm një ndërhyrje e drejtpërdrejtë amerikane, me armë të specializuara si GBU-57, një bombë që depërton në tokë deri në 200 metra përpara shpërthimit, do të mund të neutralizonte plotësisht objektin. Dhe për këtë, SHBA ka në dispozicion edhe bombarduesin “fantazmë” B-2 Spirit, të vetmin që mund ta lëshojë atë bombë.
Ndërtuar fshehurazi nga viti 2007 dhe zbuluar më 2009, Fordow ka qenë gjithmonë një pikë e nxehtë në dosjen bërthamore të Iranit. Pas marrëveshjes bërthamore të vitit 2015, impianti duhej të shndërrohej në qendër kërkimore. Por pas tërheqjes së SHBA-së nga marrëveshja në vitin 2018, aktivitetet e pasurimit rifilluan fuqishëm.
Në vitin 2023, inspektorët e OKB-së zbuluan grimca uraniumi të pasuruar deri në 83.7%, një alarm i qartë se Irani është shumë pranë pragut të armëve bërthamore. Vetëm në tremujorin e fundit, sipas IAEA, janë prodhuar 166.6 kg uranium të pasuruar në 60% sasi që nëse rafinohet më tej, mjafton për rreth katër bomba bërthamore.
Pas këtyre zhvillimeve, Izraeli ka intensifikuar sulmet ajrore ndaj objekteve bërthamore dhe ushtarake iraniane si pjesë e Operacionit “Rising Lion”, duke goditur impiantet në Natanz, Isfahan, Arak dhe Teheran. Irani, nga ana tjetër, ka reaguar me raketa dhe dronë, duke goditur objekte civile dhe shkencore në Izrael, përfshirë një spital dhe një institut kërkimor.
Tensioni mes dy vendeve mbetet i lartë, dhe ndërsa Fordow qëndron i paprekur, pyetja që shtrohet është: A do të hyjnë Shtetet e Bashkuara në lojë?
