Ajo është një ndër femrat me reputacionin më të mirë të një gruaje që ka themeluar dhe drejton një prej shtëpive botuese më të njohura në vendin tonë. Por Arlinda Dudaj nuk e sheh veten në një biznes, edhe pse pranon që i vijnë të ardhura nga shitja e librave. Në një intervistë ekskluzive për portalin “ICONstyle”, Arlinda shprehet se nuk e quan asnjëherë veten “businesswoman”, por e shikon punën e saj si diçka njerëzore për të cilën përkushtohet me pasion dhe i fal shumë kënaqësi.
Libri për të është më tepër sesa një burim të ardhurash. “Gjithmonë ka libra të cilët më shënjojnë shumë fort, të cilët i shoh si filma dhe në jetën time”, shprehet Arlinda teksa shpjegon se marrëdhënia e saj me librin ndikon në jetën e saj. E njohur si një femër e kuruar në punën që bën dhe elegancën që përcjell, botuesja rrëfen për “ICONstyle” se i pëlqen t’i kushtojë rëndësi çdo gjëje që bën, veçanërsht dukjes, stilit.
Arlinda thotë se nuk i pëlqen “show”, teprimi me të shfaqurit. Motoja e saj është “Less is more”, sa më pak aq më mirë dhe këtë mundohet ta përcjellë edhe me përzgjedhjen e librave që i kushtojnë rëndësi stilit dhe mënyrës së të jetuarit mirë me veten. Ajo nuk harron të na bëjë edhe një listë me librat që duhet të lexojmë dhe ata të rinj që pritet të dalin për festat e fundvitit.
Si shkoi Panairi i Librit?! Cilët ishin zhanret më të kërkuar për këtë vit?
Unë do të thosha që panairi ishte një sukses i plotë edhe nga pikëpamja e njerëzve, kishte shumë vizitorë edhe te shitjet sigurisht, por është si të thuash, është ai momenti kur njerëzit e dinë që është panairi edhe vinë marrin librat që kanë menduar të marrin edhe librat që i shohin aty. Kjo ndikon shumë mirë te ne, por nga ana tjetër krijon një lloj handikapi më pas. Libraritë ankohen sepse thonë që libri nuk vazhdon të shitet më tej. Megjithatë panairi në vetvete ishte një sukses i plotë. Sa i përket zhanreve letërsia është sigurisht e para, sepse shkruhet më shumë por edhe publicistika. Për shembull ne patëm një libër që u shit shumë siç ishte libri i Renato Mekollit.
Si erdhi ideja për t’u paraqitur me një libër kuzhine si “Sekretet e Shijes”?
Nuk është hera e parë që botojmë një libër për gatimet, pas atij të Arbanës. Është normale sepse ushqimi është një nga gjërat më të rëndësishme të jetës sonë. Në rastin konkret libri i Renatos ka një veçanti sepse është libër i një profesionisti të mirëfilltë të gatimit dhe janë receta që bëhen, domethënë është provuar që këto receta realizohen. Ajo që dua të them është kjo që, Renato këtu është më shumë vetja se në çdo vend tjetër.
Keni pikasur ndonjë recete që e keni të preferuar?
Unë me thënë të drejtën nuk jam shumë profesioniste në këtë pjesë, por supat janë të mira edhe ca gjëra që bëhen thjesht dhe shpejt e shpejt. Përtej pjesës së ushqimit gurme, për të cilin ai është kujdesur shumë për detajin, është edhe teknika. I ka dhënë këshilla çdo njeriu që nuk di, që nuk është profesionist gatimi. Libri është si një doracak prandaj dhe funksionoi.
A ka ndryshuar thënia “libri e shet autorin”? Sa e dukshme është kjo në vendin tonë?
I pari është autori, sepse në përgjithësi është një autor që njihet, edhe vazhdon boton libra. Në rastin konkret, po flas për vete dhe kjo është shumë personale, neve kemi shtyllat, kemi autorët që ua botojmë librat, pothuajse çdo libër që nxjerrin. Për shembull në qoftë se del Camilla Läckberg, lexuesi vjen dhe plotëson serinë e saj sepse e pëlqen ose merr librin e ri, por është gjithmonë kjo ideja e ndjekjes së autorëve, pa dyshim.
E dyta është brand-i i shtëpisë botuese që ka ndikimin e vet patjetër. Në qoftë se njerëzit krijojnë një lloj besimi që ka përkthime të mira cilësore, e ndjekin dhe shtëpinë botuese. Është dhe pjesa e tretë, ajo që shohin në televizion, reklama, ngacmimi që të vjen nga televizioni. Është normal ngacmimi që të vjen nga gazetat, revistat, çdo gjë është normale, por ajo që dihet është se janë disa lloje lexuesish dhe ai që është i kualifikuar, e di sa çfarë kërkon dhe vjen ta marrë atë.
Si qëndron raporti midis autorëve të huaj dhe atyre shqiptarë?
Autorët e huaj janë gjithmonë më të shitur dhe ky nuk është një fenomen shqiptar por ndërkombëtar. Dihet në fund të fundit që autorët e huaj janë më shumë, kanë mundësi më të mëdha dhe kanë marketingun ndërkombëtar dhe çdo gjë e tillë ndikon.
Leximi është bërë diçka në modë veçanërisht në rrjetet sociale ku përdoruesit postojnë edhe thjesht për t’u dukur. Ju si i përdorni rrjetet sociale?
Unë e përdor shumë promovimin e librave përmes rrjeteve sociale. Kjo është dhe një nga arsyet që i kam hapur këto profile, përpos pjesës tjetër, sepse dihet që jetojmë në epokën e internetit dhe është normale, informacioni që vjen nëpërmjet rrjeteve sociale është shumë i rëndësishëm, madje besoj se po e kalon dhe median. Unë e kam shfrytëzuar gjithmonë duke menduar se kjo është një gjë e mirë dhe qëllim i mirë dhe ka funksionuar. Ka njerëz që e kanë të sipërfaqshme, që e nxjerrin librin thjesht sepse është trendi, por çfarë rëndësie ka! Mjafton ta prekësh, kjo është një qasje e rëndësishme. Ai e nxjerr për t’u dukur, por nesër mund ta lexojë me të vërtetë, domethënë jam gjithmonë me shpresën e madhe dhe dëshirën optimiste për të qenë kështu.
Unë jam edhe në kërkim të personazheve të caktuara. Është e vërtetë që postoj edhe ndonjë gjë që nuk ma mbush mendjen. Ndonjëherë kuptoj që një vajzë nuk lexon se nuk e ka shkruar mirë tekstin poshtë fotos, por them se është mirë t’i japim një nxitje. Shpeshherë e kuptoj që nuk e ka lexuar librin edhe pse e ka nxjerrë në rrjetet sociale, si trend.
Çfarë po lexon aktualisht? Cilët libra mund t’ju këshilloni lexuesve?
Tani jam duke redaktuar një libër shumë të mirë nga Javier Cercas, është një tjetër spanjoll që vjen me librin “Mashtruesi”, në fakt tema është pak më ndryshe nga çfarë shkruan Javier Cercas. Ai është një nga shkrimtarët më të mirë të Spanjës, shumë i njohur, është katalanas dhe vjen me një temë shumë të bukur, të ndryshuarit të identitetit. Një person i cili kishte qenë në anën tjetër, në anën e diktaturës së Frankos, befas ndryshon dhe merr rolin e një njeriu që ka qenë nga ana e një të vuajturi. Është një histori shumë e përbotshme dhe reale edhe për ne. Sa veta kanë ndryshuar këtu në Shqipëri rolet krejtësisht dhe ti thua që, më fal po ky ishte xhelati apo ishte viktima.
Në fakt mua më pëlqeu shumë edhe mënyra e të shkruarit, shkrimtarët spanjollë janë shumë të mirë në përgjithësi. Në plan kemi që të sjellim edhe një tjetër libër, është doracak për nënat e reja që sapo kanë lindur, është libri i bebes i famshëm në Amerikë nga Heidi Murkoff. Ata kanë bërë tani një përditësim dhe ne kemi botuar versionin e fundit fare, që sapo ka dalë edhe në Amerikë. Është shumë i bukur sepse mënyra se si shpjegon, i merr muaj pas muaji ndryshimet qa ka fëmija dhe është shumë praktik.
Pastaj vjen “The power” që është “Fuqia” që vjen pas “Sekretit”, është trilogjia e famshme që pasohet nga “Magjia”. Këta do të jenë libra që do të vijnë për festat që po afrojnë.
Sa rëndësi i kushtoni librave që japin këshilla mbi stilin e të veshurit, të jetuarit?
U kushtojmë shumë rëndësi sepse gjithsesi është një pjesë e jetës edhe kjo sikundër ushqimi. Sa i përket përzgjedhjes së tyre, ne jemi përpjekur që të mos shkojmë te të promovuarit të luksit ekstrem, probleme që ne i kemi pjesë të shoqërisë sonë, pjesën e të shfaqurit dhe asaj që nuk është në të vërtetë. Për shembull një libër që është shumë interesant në këtë pikë është: ‘Si të jesh parisiane”. Që në momentin që njerëzit e panë menduan, çfarë do të thotë kjo? Duhet të kesh rroba të shtrenjta që të jesh parisiane, por jo, në fakt është e kundërta. Libri shpjegon në një mënyrë elegante dhe shpesh herë për të qeshur dhe inteligjente nga 4 vajzat që janë parisiene të mirëfillta, të jetuarit mirë me veten tënde.
Kjo është shumë e rëndësishme sepse të jetuarit mirë me veten tënde, do të thotë ta pranosh veten ashtu siç je. Ato e shpjegojnë shumë bukur me ca kapituj të lezetshëm. Sigurisht ka dhe ekstravaganca tipike të vendit, por të jetuarit si parisiene nuk do të thotë aspak atë që mendojmë ne.
Ka ndikuar ndonjë libër në jetën tënde?
Gjithmonë ka libra të cilët më shënjojnë shumë fort, të cilët i shoh si filma dhe në jetën time. Por librat këtë kanë, madje çdonjëri nga ne mendoj, që kur lexon një libër lexon pikërisht atë copë të vetën sipas momentit që është duke e jetuar vetë. Në qoftë se je shumë i lumtur, kap lumturinë tek ai libër që ndoshta është edhe shumë i trishtuar dhe mua kjo më ndodh rregullisht.
Sa rëndësi i kushtoni stilit, veshjes në jetën e përditshme dhe pamjes fizike?
Stilit i kushtoj shumë rëndësi, pa e tepruar. Mendoj gjithmonë që kjo pjesa e kurimit ka të bëjë me shijen që ti e derdh në çdo gjë që bën. Çfarë do të thotë kjo? Pjesa ime, profesioni im, librat, është kjo lloj maniakërie e të qenit perfekt dhe sigurisht pa e ekzagjeruar, po unë jam një person që i kushtoj kujdes lëkurës, pamjes, pa harxhuar kohë pa fund. Në fakt e kam dhe këtë mundësi që nuk kam shumë nevojë të harxhoj shumë kohë. Edhe për të kuptuar që çfarë duhet të vesh. Unë jam me shprehjen që “Less is more”, pak dhe saktë, sa më pak aq më mirë. Është një dukuri që e ve re, ne e kemi në Shqipëri këtë pjesë që njerëzit janë të prirur shumë pas show-t, pas të hedhurit shumë gjëra në trup, të shfaqurit, medoemos duhet të tregojmë çdo gjë, bizhuteri të tepërta, grim të tepërt. Kjo gjë në fakt është një gjë që edhe libri “Si të jesh parisiene” e tregon që “Less is more”.
Pa kë produkt bukurie nuk bëni dot?
Unë nuk bëj dot pa rimelin edhe një buzëkuq që besoj janë të rëndësishme dhe nuk dal pa i vënë.
Sa kohë ju merr një libër?
Unë jam një njeri që lexoj shpejt. Mund të kem dy-tre libra të hapur në të njëjtën kohë duke i redaktuar. Por në raste përpirëse mund të më ndodhë të lexoj një libër në dy ditë, rregullisht janë 50 deri në 100 faqe në ditë maksimumi. Është gjithmonë relative. Ka libra që duhen lexuar me kujdes me ngadalë se nuk i kap dot. Javier Marias nuk lexohet dot aq shpejt edhe pse është një libër që të përpin, flas për “Një zemër kaq e bardhë” është dhe një libër shumë personal, ai nuk është shkrimtar i lehtë, është shkrimtar që të ha kohë me filozofi.
Ndodh ndonjëherë të kesh parë një libër të realizuar në film. Si e percepton? A ka realizime të mira?
“Pacienti anglez” është një libër i realizuar shumë mirë edhe në film, por kur ti lexon librin, sheh anët e tjera të cilat janë të pa pasqyruara. Në fakt në film nuk shpjegohet aq mirë ai personazh që mban atë turbanin në kokë, çfarë i ndodhi nga lufta. Romani ka shumë faqe të shpjeguara me fjalët e këtij që është maestro, të cilat filmi, megjithëse është një realizim i përkryer, nuk i jep dot sepse nuk ka kohë. Filmi “Ferri” më thanë që është skandal, për shkak të skenarit dhe shpejtësisë së gjërave. Janë shumë gjëra që ndodhin dhe filmi të kufizon. Një vajzë më ka thënë njëherë, përse e bëni librin me kopertinën e filmit. Një tjetër më thoshte, jo jo ky është filmi, është skandal, me jep librin ndërkohë që unë i thosha: Ky është libri, thjesht kopertina ka ndryshuar dhe nuk e pëlqyen fare.
Sa e rëndësishme është pjesa e promovimit të librit?
Është shumë, vetëm se ka një gjë, që libri duhet t’ia vlejë, se po reklamove një gjë që të kthehet si bumerang, që nuk ja vlen, është e kotë.
Sa i rekomandoni librat te miqtë?
Kam miq që më vijnë dhe më pyesin. Gjatë gjithë kohës celulari im është “çfarë të marr, kë të marr” dhe unë kam krijuar idenë jo vetëm për ata që i njoh dhe e di kë lexojnë, çfarë duan, por edhe ata që nuk i njoh, i pyes çfarë të pëlqen? Dhe më pas e qas te shkrimtari për t’i dhënë diçka të re. E kam shumë të zhvilluar këtë pjesë sepse është puna ime.
Çdo punë ka ato anët e mira dhe të këqija. Ka ndonjë diçka që të shqetëson te puna që bën, përveç lodhjes?
Ka lodhje por kryesisht është punë që të jep shumë sadisfaksion. Gjëra të bezdisshme ka përditë edhe marrëdhëniet me njerëzit janë të vështira ndonjëherë, me autorët gjithashtu janë të vështira, megjithëse unë i kam të mira në përgjithësi dhe funksionoj me marrëdhënie shumë miqësore sepse nuk mund të jetë në fakt një marrëdhënie jomiqësore. Nuk qëllon që të jetë thjesht punë, do t’i kesh edhe miq, botuesit janë edhe miq në përgjithësi dhe kam shumë të tillë. Është një marrëdhënie e mirë me të gjithë që mund të më japë edhe bezdi ndonjëherë, por në përgjithësi funksionon.
Si e sheh veten si biznesmene, apo “businesswoman”?
Nëse je botuese nuk mund ta quash veten biznesmene. Unë nuk e quaj veten “businesswoman”, nuk e quaj asnjëherë. Sigurisht që të ardhurat unë i kam dhe më vijnë edhe nga librat, por absolutisht kjo lloj pune nuk ta lejon këtë lloj qasje, nuk mund të jesh si një që ka fabrikë tullash. Është një gjë komplet ndryshe të jesh botuese, është njerëzore. Jashtë Shqipërie për shembull ka editorë mjaft të dashur, janë shumë të mirë, nuk janë të pakapshëm, kurse këtu nuk e kanë fare si profesion dhe nuk e ndiejnë fare librin. Ka botuese, dhe jam e bindur për këtë, që një pjesë të mirë të librave që botojnë nuk i lexojnë, nuk i dinë dhe unë i di sepse nuk lexoj vetëm librat e mi, lexoj edhe të të tjerëve, shtëpive botuese të tjera. Ndonjëherë them sa gjynah që nuk di ta shesë këtë librin, se e ka shumë të bukur.
Burimi: ICONstyle
