Ish ministri i Jashtëm, Nikos Kotzias nxjerr në dritë marrëveshjen e Greqisë me Italinë për Jonin si dhe përqindjet e ndikimit të ishujve grekë mbi ndarjen me Shqipërinë të kufirit detar.
Ishujt në raport me pjesën kontinentale
“Mënyra se si Greqia ka trajtuar tre marrëveshjet e EEZ kristalizon një përfundim të thjeshtë: Greqia ka pranuar që për ishujt në Jon ndikimi të variojë nga 32% në 70%. Në Kretë dhe Dodekanezë, nga 0% (Koufonisi, Gaidouronisi) deri në 50% dhe 80% më së shumti për ishujt e mëdhenj dhe shumë të mëdhenj”, deklaron Kotzias për një agjenci greke.
Ministri është kritik për marrëveshjen me Italinë në Jon, që prek edhe Shqipërinë (kanë për të ndarë pikën treshe mes Greqisë, Shqipërisë dhe Italisë).
“Me pak fjalë, vazhdon Kotzias, qeveria, në një përpjekje për të shitur arin e budallait me ndihmën e partive të opozitës, mori një masë kritike të ndikimit të reduktuar, afër zeros në ishujt grekë, duke lajmëruar – dhe ky është rezultati shqetësues – marrëveshje me Shqipërinë, por edhe çdo arbitrazh apo gjykatë ndërkombëtare me Turqinë”, paralajmëroi Kotzias.
Pyetja, natyrisht, mbetet nëse është një zgjedhje e keqe të apelohet në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë me Shqipërinë. Kotzias: “Jo, nuk është, por përsëri, të gjitha pretendimet italiane në marrëveshjen greko-italiane të EEZ nuk duhet të ishin pranuar më parë pa mendime, pa asnjë kompromis”.
“Tani kushdo që ka studiuar vendimet e Tribunalit të Hagës e di se Ishujt Diapontia do të marrin ndikimin që Greqia tashmë ka pranuar në marrëveshjen me Italinë, domethënë një maksimum prej 70%”, ankohet Kotzias, partia e të cilit është në opozitë.
“Në tërësi, me shkeljet e bëra nga qeveria nga qeveria e Mitsotaqis, në mënyrën se si ra dakord për Zonën Ekonomike Ekskluzive me Italinë dhe Egjiptin, ata grumbulluan një masë kritike të degradimit të vendit, si dhe një zhvlerësim të të drejtave të tij në ZEE dhe shelfin kontinental të ishujve grekë. Rezultati ishte tërheqja drejt Shqipërisë, përmes referimit në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, domethënë atë artin e bukur të ngecjes”, deklaron ish-ministri.
Qeveria Mitsotaqis u përball me faktin se ajo kishte pranuar ndikim të kufizuar, edhe në kontekstin e Konventës së Detit, deklaron Kotzias. “Megjithatë, nuk mund ta bënte atë drejtpërdrejt në një marrëveshje me Shqipërinë, pasi do të bëhej e dukshme tërheqja e saj nga “marrëveshja detyruese” e saj 2009. Kjo sepse, për pesë vitet e fundit, Neo Demokracia ka deklaruar se çdo hap prapa kësaj marrëveshje do të përbënte një “tradhti”. Si pasojë, e vetmja mënyrë e mbetur për të legjitimuar koncesionin e saj koncensionues ndaj Italisë ishte të binte dakord me Shqipërinë për të apeluar në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë, duke përmbushur dëshirat e Shqipërisë që nga viti 2009, pas vendimit të Gjykatës së saj Kushtetuese”, shpjegon ish-ministri.
Ish- ministri kërkon që ishujt dhe shkëmbinjtë grekë të kenë statusin e Korfuzit. “Si rezultat i zgjedhjeve të saj, sot, qeverisë Mitsotakis i mungojnë mjetet e nevojshme për të bindur palën tjetër (Shqipërinë) të pranojë ndikimin 100% në Ishujt Diapontia. Pasi zhdukën argumentin se dispozitat e marrëveshjes së vitit 1977 nuk mund të zbatoheshin pas vitit 1982, në vitin 2020 ata kopjuan në mënyrë naive dhe sipërfaqësore dispozitat e marrëveshjes së Mitsotaqis me Italinë për shelfin kontinental”, deklaron Kotzias.
Marrëveshja e 2009
“Në vitin 2009, -vazhdon Kotzias,-nën qeverinë e Demokracisë së Re (ND), Greqia arriti një marrëveshje me Shqipërinë që siguroi ndikim 100% për Ishujt Diapontia mbi Korfuz. Për arsye të pashpjegueshme, qeveria e atëhershme nuk e solli marrëveshjen në Parlament për ratifikim. Në Shqipëri, nga ana tjetër, udhëheqësi kryesor i opozitës në atë kohë Rama apeloi në Gjykatën Kushtetuese, e cila anuloi marrëveshjen duke thirrur tre argumente. Argumenti i parë, i cili është me interes në këtë analizë, ishte se administrata e Neo Demokracisë kishte nënshkruar tashmë në 1977 një marrëveshje me Italinë në shelfin kontinental, e cila pranoi një ndikim të reduktuar në ishujt grekë; me 70% për Diapontia dhe 30% për Strofades.
“Marrëveshja” Kotzias-Bushati
“Kur isha ministër, ramë dakord me palën shqiptare për një paketë zgjidhje gjithëpërfshirëse për problemet më të vjetra (madje 80 vjeçare) dhe më të reja. Sa i përket EEZ, ne ramë dakord që nuk ishim më në 1977. Që, ndërkohë, Greqia dhe Shqipëria kishin aprovuar Konventën e Detit 1982, dhe për pasojë marrëveshja Greko-Italiane e vitit 1977 e nënshkruar para vitit 1982, nuk mund të përbënte një kriter për një marrëveshje më të re. Për më tepër, pala greke e kishte bërë të qartë se rruga evropiane e Shqipërisë nuk mund të shtrohej pa u zgjidhur çështjet më themelore në marrëdhëniet midis dy vendeve. Në këtë kontekst, dispozitat në projekt-marrëveshjen për ZEE-në ishin të ngjashme me ato të vitit 2009. Paralelisht, u zbatua një marrëveshje për varrezat e heronjve e Luftës që mbetën aty për dekada”.
Sipas Kotzias, “Fatkeqësisht, kjo marrëveshje nuk vazhdoi nën rezistencën e shumë palëve. Dhe, në mënyrë “paradoksale”, të ashtuquajturit “anti-nacionalistë” kurrë nuk kishin asgjë për të thënë në lidhje me faktin se shteti grek po refuzonte të njihte në praktikë Protokollet e Firences dhe Parisit (1926 dhe 1927) që formuan kufijtë midis të dy vendeve, dhe as nuk e mbështetën kurrë përfundimin legjislativ të luftës.
“Mitsotakis më pas vazhdoi të përfundonte Marrëveshjen e EEZ me Italinë, pa zbatuar dispozitat e Konventës së Detit 1982 dhe duke përsëritur dispozitat negative dhe të refuzuara të Marrëveshjes së 1977. Kjo erdhi pavarësisht nga fakti se, përsëri në 1992, në marrëveshjen e saj me Shqipërinë për ZEE, Italia kishte rënë dakord t’i jepte ndikim 100% ishullit më të vogël të Sazanit, i vendosur jashtë portit të Vlorës”, deklaron Kotzias.
Kotzias është ish-ministër i Punëve të Jashtme të Republikës Greke, që zhvilloi negociata për kufirin detar me ish-ministrin e Jashtëm shqiptar, Ditmir Bushati.
/Përshtati në shqip Iconstyle.al/
