Në një fermë të vogël në jug të Tiranës, gomarët kënaqen me bar, ndërsa klientët dynden për të mbledhur shishet e qumështit të tyre, një produkt i mirë që ka klientë që besojnë në përfitimet e tij shëndetësore.
I vlerësuar si i pasur me vitamina dhe një nxitës për sistemin imunitar, qumështi me çmim të lartë ka fluturuar nga rafti gjatë pandemisë së koronavirusit – një kohë kur shumë njerëz në Shqipëri po kërkojnë një barna shëndetësore.
“Kërkesa për qumësht gomarice po rritet ndjeshëm” krahas infeksioneve të virusit, thotë 37-vjeçari Elton Kikia, menaxheri i fermës së vogël në fshatin Papër, ku rreth një dyzinë kafshësh të vogla, vijnë rrotull në një kullotë e gjelbër.
Kërkesa e lartë është një lajm i mirë për vetë gomarët, sepse stili i tyre i rehatshëm i jetesës në fermë është një pushim i mirëpritur, ndryshe nga roli i tyre tradicional si kafshë pune që mban ngarkesa.
Zakonisht, të përdorur për të mbajtur ngarkesa të rënda dhe për të tërhequr karroca nëpër terrenin malor të Shqipërisë, gomarët shpesh i nënshtrohen keqtrajtimit, në formën e rrahjeve, mbingarkesës ose plagëve të shalës.
“Megjithatë është një kafshë shumë delikate, e cila për të prodhuar qumështin e saj kërkon butësi dhe dashuri”, thotë Kikia.
Dy vjet më parë ai la punën e tij si gazetar për të marrë përsipër fermën e familjes, e cila është vetëm një nga dy në gjithë vendin për të rritur gomarica për qumështin e tyre.
Me 50 euro për litër, çmimi i qumështit të tyre është i tepruar në një vend ku paga mesatare mezi arrin 400 euro në muaj.
Por frika rreth Covid-19 ka rritur interesin.
Ndërsa askush nuk po e markon qumështin si një kurë për virusin, mjekët popullorë janë të bindur që profili i tij ushqyes – i cili është afër qumështit të njeriut – ndihmon në forcimin e mbrojtjes natyrore të trupit.
Klea Ymeri, një studente në inxhinierinë agro-mjedisore, kohët e fundit udhëtoi në Paper për të blerë dy shishe 250 ml për të ndihmuar prindërit e saj të shërohen nga Covid-19.
“Në krye të ilaçeve që po marrin, qumështi i gomaricës mund të jetë një ilaç i mirë natyror për sistemin e frymëmarrjes,” i tha ajo AFP.
Familja gjithashtu e përdor qumështin për të bërë sapunë, maska dhe produkte të tjera bukurie.
Regina Beqiri, një e afërme dhe farmaciste që sajon përzierjet, thotë se shitjet janë rritur në kohën kur karantina prej virusit detyron “njerëzit të kalojnë më shumë kohë në shtëpi dhe mund të kujdesen më mirë për lëkurën e tyre”.
Ferma aktualisht ka katër gomarica shtatzënë dhe katër nëna që prodhojnë qumësht, secila me një të vogël
Me një prodhim maksimal prej tre litra në ditë, “ne nuk mund ta plotësojmë kërkesën”, tha Kikia për AFP, duke thënë se ai planifikon të zgjerojë tufën e tij në 100 gomarica.
Por kjo nuk është një detyrë e lehtë në Shqipëri, ku numri i këtyre kafshëve është në rënie.
Valët e emigracionit nga fshatrat në qytete, plus me përdorimin e makinave në bujqësi, ka zvogëluar numrin e gomarëve në të gjithë shtetet e Ballkanit.
Prodhimi i qumështit është gjithashtu një mënyrë për të “mbrojtur” gomarët nga keqtrajtimi, sipas fermerëve.
“Ata kujdesen dhe rehabilitohen, duke përfshirë edhe psikologjikisht,” thotë Riza Kikia, 71 vjeç, babai i Eltonit.
Geni, për shembull, është një gomaricë e bardhë që mbërriti me një vesh të plagosur dhe një plagë mbrapa.
“Ajo ishte e dobët, e trishtuar, nuk donte të rrinte me të tjerët. Tani ajo luan, ha mirë dhe bën qumësht të mirë ”, tha Kikia.
Gomarët janë gjithashtu një argëtim për fëmijët vendas nga fshati të cilët vijnë për të bërë udhëtime, për tu ushqyer dhe përkëdhelur kafshët.
“Kjo lidhje midis gomarëve dhe fëmijëve është një terapi më vete,” shpjegoi Kikia.
“Loja mes tyre është një ilaç psikologjik që ka efekte magjike, si në sjelljen e fëmijëve ashtu edhe në atë të kafshëve”, thotë Kikia për agjencinë AFP
