Duke fjetur gjithë natën, para se të bëhemi prindër, jemi të bindur se është një e drejtë e paprekshme, e patjetërsueshme, me pak fjalë, një parim i natyrshëm, në bazën e çdo ekzistence. Por përkundrazi, kur bëhemi prindër, zbulojmë se jo, nuk është kështu.
Kur fëmijët vijnë në jetë, veçanërisht kur janë pak muajsh, gjumi (mirë) është një utopi. Nuk është për t’u habitur, një nga shqetësimet kryesore të nënave të reja lidhet me gjumin. Gjumi i fëmijëve është një temë me të cilën merren shumë familjet e reja dhe në fakt, për disa vite, mund të mbështetemi te specialistët e vërtetë për këshilla teorike, në distancë, por edhe për mbështetje praktike, gjatë fazave të gjumit.
Një gjumë i vazhdueshëm, pa shumë zgjime, nuk është vetëm një avantazh për fëmijët, por për të gjithë familjen. Zgjimet e vazhdueshme të fëmijëve gjatë natës mund të ndikojnë gjithashtu në çift. Zakonisht çiftet që janë bërë kohët e fundit me fëmijë grinden shpesh me pretendimin se kush ngrihet më shumë për t’u kujdesur për ta. Po aq e shpeshtë është ndarja, gjatë natës, në mënyrë që njëri prind të flejë me fëmijën dhe tjetri vetëm. Për të mos përmendur se e gjithë kjo mund të ndikojë në sferën delikate intime, e cila duhet të rimëkëmbet me mundim.
Si t’i mësoni fëmijët të flenë gjithë natën është një temë që përfshin jo vetëm fëmijët, por të gjithë familjen. Gjumi i fëmijëve (ose mungesa e gjumit) përshkon rrugën që bën i njëjti çift, për të qenë të lumtur dhe të qetë. Rastet e fëmijëve që flenë në shtrat me nënën ose babanë e tyre nuk janë të rralla, për të mbushur boshllëkun e lënë nga një ndarje. Me pak fjalë, gjumi i fëmijëve është gjumi i të gjithëve.
Ekziston shumë literaturë se si t’i mësojmë fëmijët të flenë mirë dhe jo vetëm sepse ka kaq shumë pyetje që prindërit i bëjnë vetes por edhe sepse ka këndvështrime dhe shkolla të ndryshme mendimi. Ata ndjekin njëri-tjetrin, duke alternuar mendimet më të ndryshme, rezultat i epokave dhe qasjeve shumë të ndryshme për prindërimin, madje edhe para gjumit të fëmijëve.
Barbara Bove Angeretti, këshilltare për gjumin e fëmijëve dhe edukimin empatik, është një specialiste të cilit prindërit i drejtohen për këshilla mbi këtë temë. Ajo është një nga ato figurat e çmuara që, nënat dhe baballarët i bëjnë thirrje për t’u çliruar nga një ndjenjë zhgënjimi, e shkaktuar nga mos-aftësia për ta bërë fëmijën e tyre të flejë gjumë.
Fëmijët nuk janë të gjithë njësoj, ashtu si nuk janë familjet, për këtë arsye nuk mund të ketë formula magjike, por sigurisht që ju mund të analizoni mjedisin në të cilin jeton fëmija dhe zakonet e familjes, për të kuptuar nëse ka diçka që ndihmon prindërit dhe fëmijën, në fazën e gjumit.
Pse nuk fle? Shkaqet e zgjimeve gjatë natës
“Të jesh në gjendje t’u përgjigjesh pyetjeve rreth gjumit të fëmijëve me disa fjalë është gjithmonë shumë e vështirë, sepse temat janë të shumta dhe prekin aspekte të ndryshme të jetës relacionale të një familjeje. Ka shumë faktorë që luajnë një rol në zgjimet me të cilët përballen shumë prindër.
Para së gjithash, duhet thënë se ciklet e gjumit të të porsalindurve janë të ndryshme nga ato të të rriturve, ato zgjasin mesatarisht 20 minuta kundrejt 90 të një të rrituri, i cili, megjithatë, duke u rritur, ka mësuar të hyjë në ciklin tjetër pa e kuptuar atë. Një foshnjë e porsalindur ende nuk është në gjendje ta bëjë atë në mënyrë autonome dhe për këtë arsye kërkon kontakt me nënën (ose kujdestarin) për t’u rikthyer në gjumë. Kontakti do të thotë siguri, mbrojtje, thjesht dashuri, nëna është vendi i sigurt për foshnjën.
Fëmijët tanë janë programuar gjenetikisht që të zgjohen shpesh, speciet tona janë evoluar në këtë mënyrë, me një kërkesë të lartë dhe një kontakt të lartë dhe kjo gjithashtu ka të bëjë me metodat e kujdesit dhe përbërjen e qumështit të gjirit. Nata ishte një kohë që paraardhësit tanë të ishin të prekshëm nga grabitqarët. Shoqëria jonë ka ndryshuar shumë, por gjenet tona nuk kanë ndryshuar dhe foshnjat janë saktësisht të njëjta me ato të asaj kohe.
Nga 5/6 vjet e tutje, fëmija pëson një hap të madh evolucionar që kryesisht ka të bëjë me proceset njohëse, aftësitë përfaqësuese dhe matematikore: truri riorganizohet dhe merr aftësi të reja nga njëra anë, dhe kërkon siguri dhe konfirmim emocional nga ana tjetër. Edhe në këtë moshë dhe deri në fillimin e adoleshencës, prindi është figura me të cilën identifikohet, modeli i së cilës kuptohet dhe ri-propozohet, në të cilën kërkohet ngushëllim dhe mirëkuptim dhe kjo mund të ndodhë edhe gjatë natës”.
Çfarë të bëni kur fëmijët zgjohen dhe vijnë në shtratin tuaj?
Shumë nëna dhe baballarë luftojnë çdo natë, duke u përpjekur të rimarrin një copë të vogël çarçafi ose disa metra katrorë dyshek. “Një fëmijë që zgjohet natën, për të shkuar në shtratin e prindërve të tij” shpjegon këshilltari për gjumin e fëmijëve, “nuk është një fëmijë i llastuar ose tekanjoz, ai është një fëmijë që kërkon afërsi, kontakt dhe do të ishte e përshtatshme të pranohet kjo kërkesë. Thënë kjo, nëse shkakton shqetësime për anëtarët e tjerë të familjes, duhet të kërkohet një zgjidhje.
Mund të ketë situata dhe qasje të ndryshme, por një zgjidhje ndaj së cilës nuk dorëzoheni është ta lini fëmijën të qajë. Nëse po flasim për fëmijë mbi moshën 3 vjeç dhe zgjimet janë shumë të shpeshta, duhet kërkuar shkaku, i cili mund të jetë një periudhë e vështirë, një ndryshim i veçantë, një vështirësi në marrëdhënie: e gjithë kjo mund të kërkojë vëmendje të veçantë”. Po sikur fëmija të zgjohet në mes të natës ose në të gdhirë, pa pasur ndërmend të shkojë të flejë? “Nëse, nga ana tjetër, fëmija zgjohet dhe kërkon të bëjë diçka tjetër (të luajë, të hajë, etj.) ose nuk arrin të fle përsëri në prezencë të prindit brenda pak minutash, atëherë ka diçka në zakonet e gjumit që duhet të riorganizohen”.
Si t’i mësoni foshnjat të flenë gjatë gjithë natës?
Të gjithë ne prindërit i bëjmë vetes pyetjen miliona dollarëshe: Si t’i mësojmë foshnjat të flenë gjatë gjithë natës? Është e qartë se, për t’i bërë fëmijët të flenë është e nevojshme të keni një jetë të rregullt, të mos i nënshtroni ata ndaj stresit dhe padyshim të shmangni dremitjet shumë të gjata të pasdites. Por, përtej gjithë kësaj, a është me të vërtetë e mundur të mësojmë fëmijët të flenë gjatë gjithë natës, pa ndonjë zgjim që e komplikon fazën tonë të merituar Rem? Ja çfarë mendon Barbara Bove Angeretti:
“Gjumi nuk është një sjellje. Gjumi është një gjendje e vetëdijes. Të mendosh për ta mësuar një fëmijë të flejë gjithë natën është si të mendosh se duhet ta mësosh atë të qëndrojë zgjuar gjatë ditës. Kjo nuk ka kuptim. Në vitet e fundit, disa teknika janë bërë të famshme që duhet t’u “mësojnë” gjumin fëmijëve dhe “të promovojnë” autonominë: zhdukja, qarja e kontrolluar, metoda e karriges, etj.
Këto metoda rrjedhin nga studimet bihevioriste të viteve 70 dhe 80, dhe më pas u morën dhe ri-propozuan në disa libra të kujdesit për fëmijët, të cilat synonin pikërisht modifikimin e sjelljes. Por nëse gjumi nuk është një sjellje, duke përdorur këto teknika, çfarë mund të mësojnë fëmijët? Autonomia, pavarësia që ne do të dëshironim të promovonim, gjithashtu në lidhje me gjumin, janë virtyte të mëdha që duhet të fitohen në kohën e duhur. Dhe është pikërisht varësia totale nga kujdestari gjatë viteve të para të jetës që hedh bazat për zbulimin e tyre në të ardhmen”.
/revistapsikologji