Kompanitë e telekomunikacionit në Shqipëri mbeten reklamuesit më të mëdhenj në median shqiptare, pavarësisht krizës që media koncencionale ka pësuar vitet e fundit. Ky realitet në rreth 20 vjet ka ndikuar në mënyrën se si media i sheh këto kompani dhe si përçon mesazhet e tyre te publiku.
Mendohet se ato kanë ndikuar në ndërtimin e një “paprekshmërie” nga ana e medias, duke qenë kontributorë me buxhete, aq të nevojshme për mbijetesën financiare të televizioneve, gazetave dhe mediave online.
Mediat “nën pushtetin” e kompanive celulare
Ndonëse tregu i telekomunikacionit është ndër më problematikët në vendin tonë, reklamimi i kompanive celulare bëhet nga mediat pa asnjë lloj filtri apo politike redaksionale mbi këto përmbajtje informative.
Dy janë përfitimet e mëdha të këtyre kompanive nga përdorimi i mediave në favor të tyre. E para lidhet sigurisht me reklamimin e tyre dhe “blerjen” e vëmendjes së publikut dhe e dyta është bllokimi i çdo lloj lajmi me sens negativ për to.
Asnjë televizion shqiptar nuk pasqyron shkeljet apo abuzimet që bëhen nga 3 kompanitë celulare: Vodafone, Telekom (tashmë One) dhe Alb telecom.
Arsyeja është e thjeshtë dhe lidhet pikërisht me atë që përmendëm në fillim: Kompanitë celularë kanë “ushqyer” tregun mediatik në vend, përmes buxheteve të mëdha të marketingut ndër vite dhe vijojnë ende ta bëjën këtë gjë.
Pasojat
Është e ditur tashmë se reklamuesit e mëdhenj, siç janë kompanitë celulare, shkatërrojnë lirinë e medias në Shqipëri.
Në një kohë kur kompanitë e telekomunikimit janë një burim i madh të ardhurash për mediat e ndryshme, qofshin këto media tradicionale, qofshin mediat e reja, ajo që po ndodh është se
Nuk ka pothuajse fare raportim kritik në media mbi operatorët celularë. Në studimin “Marrëdhëniet publike në kompanitë e telekomunikacionit në Shqipëri dhe ndikimi i tyre mbi lajmin”, ekspert i komunikimit Alban Tartari pohon se media është e varur nga fuqia e telekomunikacionit për të qenë në dorë (telefonin celular) të çdo përdoruesi.
Mungesa e një kritike të shëndetshme lidhur me operatorët e telekomunikacionit, praktikisht pengon vetë këtë sektor për të rregulluar problemet, përmirësuar shërbimet dhe për të investuar në teknologji të reja, me rëndësi të veçantë në zhvillimin ekonomik të vendit.
Kjo zhvlerëson etikën gazetareske, rolin e medias si një kontrollor demokratik si dhe kthehet në një model me sens negativ edhe për sektorë të tjerë të botës së biznesit në Shqipëri.
Si mashtrohen klientët?
Jemi dëshmitarë të shumë rasteve kur kompanitë celulare kanë shkaktuar pakënaqësi të mëdha në rradhët e klientëve të tyre, teksa prej kohësh edhe “iconstyle.al” ka nxjerr në pah disa prej mashtrimeve që fshihen pas këtyre reklamave. (KLIKO)
Nëse do kthehemi pas në kohë, nuk mund të lëmë pa përmendur disa prej reklamave më të këqija të realizuar prej tyre, që kanë ngjallur shumë debate. I tillë është rasti i Telekom Albania që ofroi tre vite më parë iphone X “me ofertë” 1.48 milion lekë. Mirëpo, më pas u zbulua se ky aparat celular shitej më shtrenjtë se në të gjithë dyqanet e filialeve të saj në Europë.
Një vit më pas, në 2018 Komisioni për Mbrojtjen e Konsumatorit vërejti se Vodafone, përmes fushatave publicitare, mashtron konsumatorët e telefonisë celulare. Pas kësaj ankese, autoriteti në fjalë, ka pezulluar spotet publicitare për informacion të pasaktë dhe abuziv, e bazuar në shifra jo reale dhe zyrtare.
Heshtja e autoriteteve
Jemi në një situatë kur përditë e më shumë, media dhe telekomunikacionet po lidhen së bashku, në një vend ku të dy sektorët rregullohen me ligj nga agjenci të ndryshme siç janë AKEP dhe AMA.
Mirëpo, të dyja këto agjenci kanë një të përbashkët: Heshtja ndaj abuzimeve dhe çrregullimit të tregut.
Nga njëra anë, Autoriteti i Medias Audiovizive ka dështuar në mbikëqyrjen e tregut mediatik për të parandaluar transmetimin pa kufi të reklamave të tilla (shpeshherë edhe të fshehta), duke i hapur rrugë “trysnisë” se interesave ekonomike.
E nga ana tjetër, edhe Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare qëndron duarkryq përballë shkeljeve të njëpasnjeshme e të përsëritura të kompanive celulare.
E në çdo rast,kompanitë celulare abuzojnë, qytetarët abuzohen. Tregu i telefonisë celulare lulëzon sepse ashtu e lë shteti të veprojë ashtu.
Burimet: Monitor.al, Medialook.al, Marrëdhëniet publike në kompanitë e telekomunikacionit në Shqipëri dhe ndikimi i tyre mbi lajmin
