Ndërsa ankohemi për problemet që hasim në përditshmërinë tonë, nga transporti publik te parkingu, të tjerë kanë mangësi edhe në gjërat më bazike, si atë të arsimimit.
Sot është Dita ndërkombëtare e Sindromës “Down” dhe në vendin tonë jetojnë 682 persona të diagnostikuar me këtë sindromë.
Por si është jeta e një fëmije, adoleshenti apo e një të rrituri me aftësi të kufizuara intelektuale në vendin tonë? Veç sfidave të sindromës, vështirësitë që ata kalojnë duket se janë më të mëdha.
Emanuela Pepkola Zaimi, e cila është themeluese e fondacionit “Down Syndrome Albania” tregon në një intervistë për “iconstyle.al”, detaje nga problematikat që hasin ata vetë dhe prindërit e tyre, që shumë prej nesh nuk janë në dijeni.
E pyetur lidhur me vështirësitë që personat me sindromën “Down” hasin në arsimim dhe në punësim, Zaimi shprehet se një nga problemet më të mëdha lidhet me zbatueshmërinë e ligjeve.
“Përsa i përket çështjes së arsimit, pavarësisht se janë siguruar disa mundësi në klasat që kanë fëmijë me aftësi të kufizuara. Sfida vazhdon të mbetet te fakti që, jo të gjitha klasat kanë mësues ndihmës dhe aty ku janë qëndrojnë vetëm për 2-3 orë në ditë. Duhet të bëhet vendosja e buxheteve të konsiderueshme nga ana e Ministrisë në kuadër të arsimit gjithëpërfshirës. Realiteti i arsimit gjithëpërfshirës është diçka e re dhe nuk janë të përgatitur as në shkolla, që të bëhet procesi mësimor gjithëpërfshirës. Në të gjitha situatat problemi mbetet zbatueshmëria dhe pjesa e financimit. P.sh. në 2016-n doli ligji i ri për shërbimet shoqërore dhe kaloi me një buxhet 0”, shprehet ajo.
Ndërsa për problemet me çështjen e punësimit, Emanuela nuk fajëson bizneset, por mungesën e një organizmi për aftësimin për punë të personave me aftësi të kufizuar intelektuale. Pavarësisht sesa skeptik jeni, këta arrijnë ta përfundojnë gjithnjë punën që iu jepet, mjafton t’ua keni mësuar.
“Janë të dhënë pas rutinës. Ata përvetësojnë një proces pune, por duhet të dinë se çfarë duhet të bëjnë dhe si ta bëjnë. Janë punonjës të denjë, nuk i bëjnë bisht punës dhe janë korrektë”, tregon drejtoresha e “DS Albania”.
Cilat janë problematikat më të mëdha që hasin personat me sindromën “Down”?
Për fëmijët
“Problemi më i madh është sigurimi i shërbimeve që në moshë të hershme, si ato terapeutike, të zhvillimit, të gjuhës dhe të të folurit, të autonomisë sociale dhe personale, të artit. Shërbime që i ofrojnë organizata që nuk mbështeten nga shteti. Aty ku shteti ofron disa shërbime është në pikëpyetje cilësia e shërbimeve. Ne prindërit e fëmijëve me sindromë, marrim vetëm kujdestarinë 10 mijë lekë të rinj në muaj, që nuk mjaftojnë për të mbuluar nevojat për shërbimet e fëmijëve. Një orë terapi kushton 1500 lekë dhe duhen 5-8 orë në javë terapi, sidomos në periudhën 0-5 vjeç”.
Për adoleshentët
“Problem tjetër ka mosha mbi 18 vjeç, pasi fillon një izolim total i të rinjve. Duke qenë që mungojnë shërbime të tjera, ata kalojnë kohë me nënat dhe rrethe të ngushtë familjare. Shërbimet për moshën 18-vjeçare mungojnë dhe fillon izolimi social i një individi me sindromë dhe kjo sjell problem të shëndetit mendor, fillon depresioni”.
Apeli
“Kemi advokuar për të siguruar një pagesë shtesë për kujdestarinë. Jemi të bazuar në projekte dhe vazhdojmë t’i mbajmë shërbimet vetëm të mbështetur nga donatorë, s’kemi mbushje nga shteti. Nuk mund të jenë përjetësisht të varura shërbimet nga donatorë të huaj, duhet të jetë shteti ai që fillon dhe mobilizohet dhe të bëjë realitet atë që e ka të kaluar me ligj dhe të gjejë burime të tjera financiare”.
Burimi: Iconstyle.al
