Sipas kërkimeve të fundit, njeriu mund të përjetojë deri në 28 emocione të ndryshme, nga gëzimi e deri tek turpi apo irritimi. Por asnjë emocion nuk është “i mirë” ose “i keq”; secili ka një rol të rëndësishëm në jetën tonë të brendshme dhe në mënyrën se si kujtojmë ngjarjet.
Emocionet ndikojnë drejtpërdrejt në kujtesë. Ato mund të forcojnë ose dobësojnë mënyrën se si ruajmë dhe rikthejmë informacionin. Për shembull, emocione të forta si gëzimi, frika apo zemërimi rrisin fokusin tonë ndaj detajeve të rëndësishme, duke e bërë më të lehtë që ato të ruhen në kujtesë. Ngjarjet emocionale shpesh mbahen mend më qartë se ato neutrale, pasi aktivizojnë pjesë të trurit si amigdala dhe hipokampusi që janë përgjegjës për ruajtjen e kujtimeve.
Megjithatë, stresi mund të ketë efekt të dyfishtë. Nivelet e larta të hormonit të stresit, kortizolit, mund të ndihmojnë fillimisht në ruajtjen e kujtimeve afatshkurtra, por nëse stresi është kronik, ai lodh neuronet e kujtesës dhe e vështirëson ruajtjen e informacionit afatgjatë. Për shembull, ankthi për një provim mund të përmirësojë përqendrimin në minutat e fundit, por stresi i vazhdueshëm gjatë ditës mund të pengojë rikthimin e informacionit.
Psikologët sugjerojnë disa strategji për të menaxhuar emocionet dhe për të përmirësuar kujtesën: reduktimi i stresit, praktika e mindfulness-it, shkrimi në ditar, aktiviteti fizik dhe gjumi i mjaftueshëm. Ushtrime të vogla për rikujtim të kujtimeve pozitive, si ato të falënderimit ose të humorit, mund të ndihmojnë gjithashtu.
Kur kujtesa është e ndikuar nga shqetësime emocionale të vazhdueshme, ndihma profesionale nga terapistë apo psikiatër mund të jetë vendimtare. Trajtimi i ankthit, depresionit ose traumës jo vetëm që përmirëson gjendjen emocionale, por edhe ndihmon në rikthimin e kujtimeve dhe stabilizimin e trurit.
Në fund, emocionet janë thelbësore për kujtesën. Menaxhimi i tyre në mënyrë të qëllimshme mund të ndihmojë jo vetëm në ruajtjen e kujtimeve, por edhe në mirëqenien tonë të përgjithshme.
