Më 5 dhjetor bëhen dy vite nga protestat madhështore të studentëve që u mbajtën në vitin 2018. E megjithatë, gjërat që janë marrë parasysh dhe kanë ndryshuar prej asaj kohe janë të padukshme dhe sot studentët përballen me të njëjtat problematika si dy vite më parë…si një vit më parë…
Sikundër mund ta keni parë, një video ku shfaqeshin studentët aktivistë të ‘Lëvizjes për Universitetin’ në zyrën e kryebashkiakut Erion Veliaj ka bërë xhiron e rrjetit këto ditë. Shkak është bërë pikërisht “kërkesë-llogaria” ndaj Veliajt për kartën e studentit, abonetë, bibliotekat dhe shumë çështje të tjera, që shqetësojnë çdo student.
https://www.facebook.com/651561178215203/posts/3236313489739946/
“iconstyle.al” kontaktoi me Demian Mrishajn, protagonistin e videos, i cili nga disa u mbështet, e nga të tjerë u pa me skepticizëm. Për këta të fundit, i riu u shpreh:
Unë nuk e di çfarë thonë portalet. Unë di të them që jam shumë i saktë në çdo gjë që kam thënë. Të dalë Erioni e ta mohojë që ka abone për të gjithë studentët, që ka ulje në markete, që ka ulje në konvikte, që ka ulje në librari. Nëse është akuzë që unë u emocionova, atëherë e pranoj akuzën, ama nuk shkon me akuzat e tjera që fjalët janë të dikujt tjetër. Sepse nuk mund të jem edhe i përgaditur nga dikush edhe i emocionuar njëkohësisht.
Karta e studentit me 1001 mangësi
Parimisht Karta e Studentit bëhet për t’u mundësuar studentëve të qyteteve ku ka universitete publike, ofrimin e produkteve ose shërbimeve me ulje çmimi apo me kushte të favorshme nga veprimtaritë e biznesit që përfshihen si partnerë. Përmes kësaj karte, studentët presupozohet se do të kenë lehtësira në shërbimet e ndryshme publike dhe private që ofrohen në Tiranë, që nga bankat, telekomunikacioni, transporti, supermarketet, njësitë e shërbimit kulturor, kinematë, teatrot, sporti etj.
Demiani na thotë se pothuajse të gjitha shërbimet që ofrohen nga karta, nuk janë imediate. Sipas tij, në listën e shërbimeve me ulje ka hotele, që nuk janë aspak të nevojshëm për një student. Madje, Demiani i sheh me pesimizëm edhe futjen e disa shërbimeve, të tilla si kinemaja apo qendra kulturore.
Unë nuk jam kundër gjërave si: uljet në kinema apo qendra kulturore. Ama këto janë gjëra dytësore dhe tretësore. Ne na duhen ulje reale që ndihmojnë drejtpërsëdrejti ekonominë tonë. Ulje të ndjeshme në konvikte, ulje në të gjitha mensat, ulje për librat, shkollorë, abone falas, ulje për transportin ndërqytetas, ulje në markete. Aty te karta ka ulje që janë thjeshtë tallje si servise makinash, agjensi udhëtimi apo kancelari me ulje për bukë peshku apo pilopalt (që personalisht nuk e di as se çfarë është).
Me një vështrim të shërbimeve që ofrohen në kartën e studentit mund të kuptosh se ato çka ofrohen u duhen pak ose aspak studentëve. Në sondazhe të ndryshme që janë zhvilluar online është arritur në përfudimin se më shumë se 80% e sudentëve nuk e kanë përdorur asnjëherë kartën. Ndërsa shërbimet për të cilat studentët kanë më shumë nevojë janë: transporti publik, shëndetësia dhe ushqime me çmim të reduktuar.
Shërbimet që ofron karta e studentit përfshijnë: kafenetë (18), estetikë & fitness (16) dhe shumë pak për librari e kancelari (4).
Krahasimi me vendet fqinje
Në Greqi,shërbim kryesor është ushqimi falas që ofrohet në mensën e universitetit. Për të marrë këtë shërbim mjafton që të paraqesësh kartën e studentit dhe një vërtetim shkolle.
Shërbime të tjera në listën e atyre që përfshin kjo kartë janë: vizitat mjekësore falas në spitalet shtetërore, librat shkollorë me ulje, trasporti publik, kinema e teatro me çmim të reduktuar.
Në Itali, përfitimi i shërbimeve me çmim të reduktuar përcaktohet në bazë të të ardhurave familjare të studentit. Shteti ka përcaktuar 3 kategori, për atë me të ardhura më të ulëta parashikon rimbursim më të lartë për studentët. Në listën e shërbimeve janë mensat ku të rinjtë përfitojnë të paktën një vakt falas, ndërsa pjesa e ushqimit rimbursohet në vlerë parash, e cila u kalon automatikisht në kartën e studentit, që shërben njëkohësisht edhe si kartë krediti.
Nëse në vendet fqinje shërbimet e kartës së studentit janë të orientuara tek kërkesat bazike si, ushqimi, transporti, kultura dhe argëtimi, në Shqipëri pjesa më e madhe e shërbimeve janë përqëndruar tek kafenetë dhe kujdesi ndaj pamjes (estetikës, fitnesit) edhe pse një studenti të një familjeje me të ardhura të ulëta, vështirë t’u mjaftojnë paratë për nevojat më jetike.
Mësim online, tarifa offline
Një tjetër pakënaqësi që kanë studentët është fakti se ata po paguajnë tarifën, ndonëse fizikisht këtë vit e kanë frekuentuar shkollën jo më shumë se dy muaj. Mësimi në universitete nisi javën e dytë të tetorit të 2019, por u ndërpre për disa kohë në fund të nëntorit pas tërmetit fatal. Kjo ndërprerje u pasua më pas nga festat e fundvitit, për tu finalizuar në mars pas mbërritjes së Covid-19 edhe në vendin tonë. (KLIKO)
Klodjana Aga, studente e Fakultetit të Historisë dhe Filologjisë , njëkohësisht edhe aktiviste në “Lëvizjen për Universitetin” shprehet se ata duhet të paguajnë tarifën e plotë në një kohë kur as mësimin online nuk e kanë ndjekur, pasi ishte një kosto më vete, ku përmend ofertat e internetit, wirless, etj.
Pavarësisht se rikthimi në auditore nuk është zgjidhja më optimale, edhe mësimi online nga ana tjetër tregoi se ishte një dështim spektakolar. Personalisht nuk kam mundur t’a ndjek, ashtu si shumë studentë të tjerë. Në kushtet në të cilat jemi mësimi online ka qenë diskriminues dhe diferencues për ata studentë që nuk kanë pasur mjetet e nevojshme për t’a ndjekur. Plus qe ishte një kosto extra bashkë me ofertat e internetit, wirless etj që duheshin paguar. Dhe këto natyrisht që nuk i mbuloi as shteti e as universitetet.
Mësimi në kushte pandemie
Sikundër ishte menduar edhe më herët, studentët thonë se masat anti-Covid nuk po respektohen. Kujtojmë se në një sondazh të zhvilluar nga “iconstyle.al” një javë më parë, nga 4,200 studentë që morën pjesë, 67% e tyre janë përgjigjur se rregullat e pandemisë nuk po respektohen dhe se kushtet në universitete nuk ua mundësojnë diçka të tillë. (KLIKO)
Klodjana shprehet:
Natyrisht që rikthimi ne auditor pa një plan konrekt dhe kapacitetet e duhura përbën rrezik për shëndetin e studentëve. Edhe nëse masat e marra do të ishin më strikte, në kushtet që janë universitetet tona, do të mbeteshin gjithsesi të pazbatueshme. Këtu mbaj parasysh mungesën e sallave të mëdha të leksioneve, mungesën e koordinimit, mungesën e infrastrukturës etj.
Gjë kjo e cila na u konfirmua edhe nga Demiani
Ështe absurde se si mësimi i disa muajve mund të kalohet me 2-3ditë. Masat janë qesharake, me sa kam parë distanca nuk ruhet dhe jo të gjithë mbajnë maska. E për më tepër që maskat nuk jepen falas.
E nisëm artikullin me “sot studentët përballen me të njëjtat problematika si dy vite më parë”, por kjo do ishte luks po të ishte e vërtetë! Jo, sot studentët kanë probleme më të mëdha, sistemi arsimor universitar është më i rrënuar se më parë… zgjidhjet janë të shumta, por mjetet mungojnë...
P.S (Referuar deklaratës së Erion Veliajt më 11 shtator)-Jo studentët nuk duan birra dhe kafe falas! Ti ke ofruar birra, kafe dhe hotele në kartën e ‘studentit’.
“Kisha dje dy raste: një grup të rinjsh që më thoshte pse s’jepni birra falas, si ata në Jalë, dhe një grup tjetër që po xhironte një kamera të fshehtë në zyrën time, më thoshte pse Karta e Studentit nuk jep kafe falas. A është reduktuar ambicia e të rinjve tanë në një birrë dhe në një kafe falas? Realisht, këtu kemi mbetur si komb? Që dikush që rritet në Shqipëri thotë: kush do ma japë qyl birrën dhe kush do ma japë qyl kafen?! Ne të Tiranës jemi ndryshe.”
