Prej muajsh iu kishim informuar se disa laboratore duke shfrytëzuar situatën e krijuar nga pandemia dhe lirinë e dhënë nga autoritetet përkatëse, kanë vendosur oligopol me tamponët.
Laboratoret Intermedica, Alnet, Genius dhe Noval e ofronin këtë shërbim me të njëjtin çmim, 12 000lekë të reja.
Mirëpo, vendosja e njëkohshme nga këto laboratore e çmimeve për kryerjen e testit ka të bëjë me shkelje të kushteve të konkurrencës dhe marrëveshjeve të ndaluara në treg, siç janë të ashtuquajturat “Kartele”. Për ata që nuk e dinë, kartelet janë marrëveshje që bëjnë bashkë dy ose më shumë biznese me qëllim që të shmangin konkurrencën e lirë në treg. Ato gjithnjë formohen për qëllime të caktuara si p.sh. karteli i çmimeve ka për qëllim që anëtarët e kartelit të mos konkurrojnë me njëri-tjetrin në uljen e çmimeve.
Çfarë parashikon ligji shqiptar në këto raste?
Një gjë e tillë nuk është thjesht e gabuar në planin moral dhe etik, por bie në kundërshtim të plotë me ligjin që mbron konkurrencën e lirë në Republikën e Shqipërisë. Ligji Nr.9121, datë 28.7.2003 “PËR MBROJTJEN E KONKURRENCËS” neni 4 dhe neni 9 e ndalon qartazi diçka të tillë dhe parashikojnë penalitete të larta për shkelësit. (Lexo këtu të plotë)
Neni 4 (Marrëveshjet e ndaluara)
Ndalohen të gjitha marrëveshjet, të cilat kanë si objekt ose si pasojë pengimin, kufizimin ose shtrembërimin e konkurrencës në treg, veçanërisht marrëveshjet që: a) caktojnë, në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthortë, çmimet e blerjes ose të shitjes, apo çdo kusht tjetër tregtimi; b) kufizojnë ose kontrollojnë prodhimin, tregjet, zhvillimin teknik ose investimet; c) ndajnë tregjet ose burimet e furnizimit; ç) në marrëdhëniet tregtare me palët e tjera, zbatojnë kushte të ndryshme për transaksione të njëjta, duke i vendosur ato në gjendje të pafavorshme konkurrence; d) kushtëzojnë lidhjen e kontratave me pranimin nga palët e tjera kontraktuese të detyrimeve shtesë që, për nga natyra ose nga përdorimi i tyre tregtar, nuk kanë lidhje me objektin e këtyre kontratave.
Oligopoli nga “i fshehtë” në “publik”!
Natyrisht kjo shkelje u ra në sy mediave që shkruajtën rreth saj, duke e dënuar këtë veprim. E padyshim kjo nuk ishte aspak e favorshme për këto laboratore që ditën e sotme janë munduar tu hedhin hi syve qytetarëve, duke rivendosur oligopolin, këtë herë publikisht.
Nëpërmjet një deklarate për shtyp, kanë njoftuar se kanë vendosur që të unifikojnë si dhe “të ulin” me 30% çmimin e tamponit për qytetarët. Çmimi i testimit tashmë do të jetë në vlerën 8500 lekë, duke filluar nga data 18.11.2020.
Por sa fitojnë ato me këtë çmim?
Aparatura që po shihni në foto është prodhim i firmës zviceriane “Roche”, e quajtur “Cobas 6800”, e cila kryen tamponin. Nga një komunikim i “iconstyle.al” me përfaqësuesin e kësaj firme në Shqipëri, disa muaj më parë na u bë me dije se kjo aparaturë kushton 320 mijë euro dhe kryen 384 teste në orë, që përkthehen në 9,240 teste në ditë.
Kjo do të thotë se një laborator në vendin tonë me çmimin 8500 lekë të tamponit arkëton 78, 540, 000 lekë në ditë dhe për 30 ditë 2, 356, 200, 000 lekë. Pra, përfiton shifra marramendëse, kur kostot duken të papërfillshme.
Heshtja e papranueshme e Autoritetit të Konkurrencës!
Në mënyrë të qartë dhe në shumicë institucionet rregullatore të tregjeve dhe Autoriteti i Konkurrencës, që lidhet drejtpërdrejtë me çështjen, dhe që paguhen nga taksapaguesit shqiptarë për të mbrojtur interesat publike, me veprimet dhe mosveprimet e tyre i shërbejnë interesave të tilla me shenja të qarta subjektivizmi dhe korrupsioni. (Kujto: sektorët financiarë, të sigurimeve, telekomunikacioneve, bankarë, karburanteve, etj.)
Sidomos në raste të tilla, ku vihet në lojë shëndeti i shqiptarëve në një kohë pandemie, është e papranueshme që Autoriteti i Konkurrencës nuk ka ndërmarrë paraprakisht masa për të ndaluar rritjen e njëkohshme në grup të çmimeve të testeve serologjike dhe njëkohësisht nuk ka njoftuar publikun në zbatim të detyrimeve të tij ligjore kundër marrëveshjeve të ndaluara të dyshuara të tipit “kartel” nga biznese në tregje të rregulluara.
