Alexei Navalny nuk e humbi kurrë shpresën, thotë një disident rus që shkëmbente letra me të në burg. Navalny, një lider i opozitës ruse dhe kritik i zëshëm i Presidentit Vladimir Putin, vdiq pas hekurave të premten.
Zyrtarët rusë të burgut thonë se ai u sëmur, por gruaja e tij, Julia Navalnaya, thotë se ai u vra. Kremlini ka mohuar përfshirjen në vdekjen e tij. Me 15 kilogramë më pak, me shërbim shëndetësor të munguar, dentar e ndoshta edhe herë ngrënë e herë pa ngrënë, Navalny nuk e humbi kurrë qartësinë e mendjes.
Ai kishte vuajtur një dënim 19-vjeçar me akuza për ekstremizëm, për të cilin ai dhe aleatët e tij thonë se ishin të motivuar politikisht. Ndërsa ishte pas hekurave, ai vazhdoi të publikonte deklarata përmes stafit të tij dhe të shkëmbente letra me miqtë dhe mbështetësit.
Pas analizimit të shkrimeve të Navalny-t nga muajt para vdekjes së tij, reporteri i New York Times Anton Troianovski shkroi:
“Edhe pse kushtet brutale të burgut ndikuan në trupin e tij atij shpesh iu mohua trajtimi mjekësor dhe dentar – nuk kishte asnjë aludim se Navalny kishte humbur qartësinë e mendjes”.
Gazetari rus Ilya Krasilshchik, i cili jeton në Gjermani, ka shkëmbyer shumë letra me Navalny. Disa ishin për kushtet e burgut. Por shumë ishin për gjëra të përditshme, si thashethemet, librat dhe ushqimin.
Ja është një pjesë e bisedës së Krasilshchik Peter Armstrong.
“Të gjithë mendojnë se kam nevojë për fjalë patetike dhe zemërthyese. Por mua në fakt më mungon vërtet përditshmëria – lajmet për jetën, ushqimin, rrogën dhe thashethemet”, shkruante Navalny.
“Nga këndvështrimi im, nga ajo që ishte në letrat e tij, ai nuk ishte në depresion. Ai ishte vërtet optimist. Aty e kishte të vështirë, me siguri, por asnjëherë nuk foli për ndonjë problem që kishte. Dhe kishte shumë. Është e vështirë të jesh në një burg rus dhe ishte shumë më e vështirë për të sesa për çdo të burgosur mesatar. Por ai donte të fliste për çdo gjë – për letërsinë, për qytetin ku jetoj, për njerëzit që takoja. Nga letrat e tij, duket qartë se ai e donte jetën. Dhe ai e donte jetën në shumë mënyra. Dhe ai dinte aq shumë. Ai njihte kaq shumë njerëz. Ai pa kaq shumë gjëra. Ai kishte kaq shumë mendime.
I mungonin lajmet nga liria. Informacione të thjeshta, çfarë ke bërë dje? Çfarë ke ngrënë dje? Kë ke takuar dje? Gjërat më normale të jetës. Gjëra që kur i dëgjon të bëjnë të kuptosh që je ende gjallë. Ishte shumë e rëndësishme kjo për ty dhe sidomos sepse jetonte në një vend të kalbur”, thotë gazetari.
