Rritje e ndjeshme e të huajve me leje qëndrimi
Vitet e fundit, Shqipëria po shndërrohet në një destinacion gjithnjë e më të preferuar për të huajt që dëshirojnë të jetojnë dhe punojnë jashtë vendit të tyre. Kjo tendencë pozitive po reflektohet qartë në statistikat zyrtare të vendit. Sipas të dhënave më të fundit të publikuara nga Instituti i Statistikave (INSTAT), numri i të huajve me leje qëndrimi në Shqipëri ka pësuar një rritje të ndjeshme gjatë vitit 2023.
Në fund të vitit 2023, numëroheshin 21,460 të huaj me leje qëndrimi në Shqipëri, shifër kjo që shënon një rritje prej 18.2% krahasuar me vitin 2022. Rreth gjysma e këtyre të huajve kanë ardhur në Shqipëri për qëllime punësimi, gjë që tregon potencialin e tregut të punës shqiptar për të tërhequr talente nga jashtë.
Origjina e të huajve
Tre vendet kryesore të origjinës së të huajve me leje qëndrimi në Shqipëri janë Kosova me 3,712 banorë, Italia me 3,375 banorë dhe Turqia me 1,693 banorë. Është interesante të theksohet se po vërehet edhe një rritje e numrit të shtetasve indianë që vijnë në Shqipëri, kryesisht për arsye punësimi.
Arsyet e qëndrimit
Motivet e qëndrimit të të huajve në Shqipëri ndryshojnë sipas vendit të origjinës. Italianët vijnë kryesisht për punë dhe studime, me 49% të tyre të punësuar dhe 17.7% studentë. Kosovarët, nga ana tjetër, vijnë më shumë për bashkim familjar (43.5%) dhe arsye të tjera (32.4%). Turqit dominojnë në kategorinë e punësimit me 71.1%, ndërsa amerikanët dhe indianët vijnë pothuajse ekskluzivisht për punë, me përqindje respektive 62.6% dhe 95.7%.
Profili demografik
Nga pikëpamja demografike, 63.8% e të huajve me leje qëndrimi janë meshkuj, ndërsa grup-mosha dominuese është 30-39 vjeç, që përbën 22.5% të totalit. Kjo tregon se Shqipëria po tërheq kryesisht një fuqi punëtore të re dhe dinamike.
Rritje e aplikimeve për leje qëndrimi
Viti 2023 shënoi gjithashtu një rritje të konsiderueshme të aplikimeve për leje qëndrimi, me 12,430 aplikime në total, që përbën një rritje prej 22.7% krahasuar me vitin 2022. Nga këto aplikime, 28.5% vinin nga shtetas të Kosovës dhe Italisë, duke konfirmuar edhe një herë preferencën e këtyre dy vendeve për Shqipërinë.
Shpërndarja sipas kontinenteve
Për sa i përket shpërndarjes sipas kontinenteve, Evropa vazhdon të mbizotërojë me 70.9% të të huajve (15,223 persona), duke shënuar një rritje 14.5% nga viti 2022. Azia vjen e dyta me 3,784 persona, duke shënuar një rritje të konsiderueshme prej 43.3% nga viti i mëparshëm. Amerika, Afrika dhe Oqeania së bashku përbëjnë pjesën e mbetur me 2,453 persona, një rritje prej 10.8% nga 2022.
Sfida e të huajve të parregullt
Pavarësisht këtij trendi pozitiv, Shqipëria përballet ende me sfidën e të huajve të parregullt. Në vitin 2023 u evidentuan 6,630 të huaj të parregullt, një shifër që, edhe pse e lartë, shënon një rënie nga 8,335 që ishin në 2022. Vendet kryesore të origjinës së të huajve të parregullt janë Afganistani, Siria dhe Pakistani, duke reflektuar situatën e paqëndrueshme në këto vende dhe pozicionin gjeografik të Shqipërisë si një portë hyrëse për në Evropën Perëndimore.
Ndikimi dhe perspektiva
Rritja e numrit të të huajve që zgjedhin të jetojnë në Shqipëri pritet të ketë ndikim pozitiv në ekonominë e vendit, duke sjellë aftësi të reja, diversitet kulturor dhe potencial për investime të huaja. Megjithatë, kjo rritje e shpejtë mund të sjellë sfida në aspektin e integrimit dhe menaxhimit të flukseve migratore.
Autoritetet shqiptare po punojnë për të përmirësuar politikat e migracionit dhe për të lehtësuar procedurat e marrjes së lejeve të qëndrimit, me qëllim tërheqjen e talenteve të huaja dhe investitorëve. Në të njëjtën kohë, po intensifikohen përpjekjet për të adresuar çështjen e migracionit të parregullt, duke synuar një qasje të balancuar që respekton të drejtat e njeriut dhe siguron menaxhimin efektiv të kufijve.
Në përfundim, trendet aktuale tregojnë se Shqipëria po bëhet gjithnjë e më shumë një vend tërheqës për të huajt, qoftë për punë, studim apo jetesë. Kjo dinamikë e re paraqet si mundësi ashtu edhe sfida për vendin, dhe do të jetë interesante të ndiqet se si do të zhvillohet situata në vitet e ardhshme.
