Lija e majmunit po i afrohet vendit tonë pasi është konfirmuar rasti i parë në Malin e Zi.
“Rasti i regjistruar është shtetas malazez dhe është në gjendje të mirë të përgjithshme”-thuhet në njoftimin e shpërndarë nga institucionet.
Mali i Zi i është bashkuar listës prej 79 vendeve ku është regjistruar kjo sëmundje.
Instituti për Shëndet Publik i Malit të Zi apelon qytetarët që të respektojnë masat parandaluese higjieno-epidemiologjike dhe të respektojnë rekomandimet e institucioneve shëndetësore.
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e ka shpallur linë e majmunëve një emergjencë globale shëndetësore, për shkak të numrit të infeksioneve në botë, kryesisht në kontinentin evropian.
OBSH ka shpallur një “urgjencë të shëndetit publik me shqetësim ndërkombëtar” (PHEIC) – e krijuar për të nxitur një përgjigje të koordinuar ndërkombëtare. Hera e fundit që OBSH bëri një përcaktim të tillë ishte në janar 2020 në përgjigje të shpërthimit të Covid-19.
Deri më sot, më shumë se 16,000 raste janë raportuar në më shumë se 75 vende dhe numri i infeksioneve të konfirmuara është rritur 77% nga fundi i qershorit deri në fillim të korrikut, sipas të dhënave të OBSH-së dhe OKB-së.
Shefi i Shëndetësisë dhe Kujdesit Shëndetësor i Forumit Ekonomik Botëror, Shyam Bishen, thotë: “Me këtë deklaratë, vendet do të duhet të investojnë burime të konsiderueshme për të kontrolluar këtë shpërthim”.
Ai shton, “Fatmirësisht, vaksinat dhe ilaçet e zhvilluara për linë mund të funksionojnë mirë kundër lisë së majmunëve. Por ka një furnizim shumë të kufizuar. Ndërsa ne inkurajojmë kombet të ndajnë vaksinat, trajtimet dhe burimet e tjera kyçe për frenimin e shpërthimit, ne besojmë se një partneritet shumëpalësh është e nevojshme midis sektorit privat, qeverive dhe organizatave ndërkombëtare për të rritur shpejt prodhimin e vaksinave dhe trajtimit për këtë sëmundje.”
Evropa është aktualisht epiqendra e shpërthimit, duke raportuar më shumë se 80% të rasteve në mbarë botën këtë vit. Nuk ka pasur asnjë vdekje të raportuar nga virusi jashtë Afrikës, ku ka pasur pesë deri më sot.
Ndërsa konsiderohet i lartë në Evropë, rreziku global mbetet i moderuar dhe nuk ka gjasa të pengojë udhëtimin ose tregtinë.
Virusi u zbulua në vitin 1970 dhe rastet e mëparshme kishin qenë kryesisht në Afrikë. Rastet jashtë Afrikës kanë qenë historikisht të rralla, të gjurmuara tek udhëtarët e infektuar ose kafshët e importuara.
Lija e majmunëve klasifikohet si zoonozë, që do të thotë një sëmundje që transmetohet midis njerëzve dhe kafshëve. Rastet shfaqen shpesh në klimat tropikale dhe pyjet e shiut ku ka kafshë që bartin virusin, duke përfshirë llojet e ketrave dhe disa lloje majmunësh dhe minjsh. Sëmundja transmetohet përmes pickimeve ose gërvishtjeve.
Transmetimi nga njeriu te njeriu është i kufizuar dhe virusi transmetohet përmes kontaktit të drejtpërdrejtë me lëngjet trupore ose lezioneve të lëkurës, si dhe kontaktit indirekt me materialet e lezionit përmes veshjeve. Mund të përhapet gjithashtu përmes pikave të frymëmarrjes, por nuk udhëton lehtë me ajër dhe kërkon kontakt të drejtpërdrejtë dhe të zgjatur me dikë që ka një skuqje aktive.
Lija e majmunit zakonisht shfaqet me ethe, skuqje dhe ënjtje të nyjeve limfatike. Fazat e hershme (1-3 ditë) përfshijnë dhimbje koke dhe shpine, dhimbje të muskujve dhe mungesë energjie. Individët me infeksion gjithashtu do të zhvillojnë shpesh një skuqje 1-5 ditë nga fillimi i simptomave, duke filluar si njolla të ngritura përpara se të kthehen në flluska të mbushura me lëngje, të cilat në fund do të thahen dhe bien.
