Zbulohet anulimi i hetimeve për spitalin Amerikan. Duke bërë sikur heton, e detyruar nga opinioni dhe nga ankesat e konkurrentëve, Autoriteti i Konkurrencës nisi në vitin 2018 një hetim të tregut të spitaleve.
Hetimi i koncesionit të Dializës
Në lidhje me vlerësimin e përqendrimeve të tregut, apo marrëveshjet vertikale dhe horizontale mes spitaleve privatë, sipas hetimit, rezulton se Spitali Amerikan është përfituesi i 15% të shoqërisë DiaVita SHPK, shoqëri e kontraktuar në shërbimin e dializës nëpërmjet kontratës së koncesionit. Pjesa e madhe e tregut në shërbimin e dializës së Spitalit Amerikan mund të jetë e influencuar nga struktura aksionare mes dy shoqërive.
Zvarritja e hetimit
Zvarritjet do të tregojnë se Komisioni i Konkurrencës i drejtuar nga Juliana Prifti, i shmanget hetimit, duke shkelur rezolutën e Kuvendit të vitit 2018, që kërkon hetimin e koncesioneve në këtë fushë.
“Komisioni i Konkurrencës, në mbledhjen e datës 17 tetor 2019, shqyrtoi raportin e realizuar mbi vlerësimin e konkurrencës në shërbimin spitalor nga ku u konkludua se vlerësimi i tregut kërkon analiza shtesë. Hetimi do të përfshijë shtesë nga 1 janar 2019 deri në 31 dhjetor 2019”, thuhet në vendimin e Priftit. Erdhi 31 dhjetori, Prifti kaloi dhe Vitin e Ri dhe nuk dha asnjë konkluzion. Ku janë konkluzionet e hetimit? Ajo zgjedh të bëjë pingpong me zonjën tjetër, që drejton Ministrinë e Shëndetësisë, Ogerta Manastirliun.
Ministrja i dërgon një shkresë koleges së AK që të mos “ndihet” kur koncesionet të mblidhen në një dorë. E gjendur në këtë situatë, Prifti vazhdon lojën, i kërkon ministres të dërgojë zyrtarisht një shpjegim për shitjen e koncesionit të Spitalit Amerikan në mes të hetimeve që kishin nisur.
Me shkresën nr. 3935/1 datë 31.07.2019 me lëndë “Kthim përgjigje”, drejtuar Autoritetit të Konkurrencës, Ministrja e Shëndetësisë shprehet OK për shitjen e koncesionit nga Dia Vita SHPK.
Prifti i kërkon më tej Ministres së Shëndetësisë të shprehet me shkrim për miratimin paraprak të transferimit të kontratës së koncesionit “Për shërbimin e hemodializës pranë spitaleve rajonale në Shkodër, Lezhë, Korçë, Vlorë dhe Elbasan” të shoqërisë DiaVita SHPK.
Ndërkohë dimë se virusi Covid e trembi shumë Autoritetin e Konkurrencës, sa që mbylli qepenat dhe anuloi të gjitha hetimet.
Me vendim Nr. 688, Datë 06.04.2020, “Për shkak të situatës epidemike të krijuar nga përhapja e epidemisë së COVID-19 dhe vështirësisë së krijuar në mbledhjen e informacionit dhe procedurave të hetimit Komisioni i Konkurrencës e ka vlerësuar si të arsyeshme që periudhat hetimore të shtyhen deri në një vendim i dytë”. Vendimi i dytë nuk është marrë dhe kështu që Spitali Amerikan i shpëton hetimeve.
Transaksionet dhe monopolet e koncesioneve
Por çfarë ishte ky transaksion që u shqetësuan dy drejtueset, e AK-së dhe Shëndetësisë? Autoriteti i Konkurrencës është njoftuar në lidhje me transaksionin e përftimit të kontrollit të shoqërisë DiaVita SHPK nga shoqëria Diaverum International AB. Blerësi. Ky është një shoqëri e krijuar në Suedi, më datë 28.06.2011, me aktivitet pronësinë dhe administrimin e aksioneve dhe letrave me vlerë.
Sipas dokumentacionit të depozituar, nuk rezultojnë të ardhura të realizuara gjatë viteve 2013- 2017 nga Shoqëria Diaverum International AB. Shitësit janë Evita SHPK, që zotëron zotëron 85% të aksioneve të shoqërisë target Dia Vita SHPK dhe American Hospital SHA, që zotëron 15% të aksioneve të shoqërisë target Dia Vita SHPK. Më datë 25 qershor 2019, është nënshkruar “Marrëveshja për shitblerjen e aksioneve”, midis palës blerëse Diaverum International AB dhe palës shitëse Evita SHPK e cila zotëron 85% të kapitalit si dhe “Marrëveshja për shitblerjen e aksioneve”, midis palës blerëse Diaverum International AB dhe palës shitëse American Hosptal e cila zotëron 15% të kapitalit.
Në përgjigje të kërkesës së AK, Ministria e Shëndetësisë shprehet dakort, por nuk depozitoi asnjë dokument mbi planin e biznesit të koncesionarit të ri.
Më parë ka ndodhur një tjetër transaksion. “Arimo BV”, në vitin 2016, bleu 72.5% të koncesionares “Evita”, e cila nga ana e saj kontrollonte 85% të kompanisë koncensionare “DiaVita” të Hemodializës, një kontratë 10-vjeçare me vlerë rreth 80 milionë euro. “Arimo BV” bleu aksionet e “Evita” për një vlerë prej rreth 200 mijë euro, nga ish-poseduesi i tyre, biznesmeni Rasim Hamzaraj, i cili, nga ana e tij, i kishte blerë ato vetëm 6 muaj më parë për të njëjtin çmim. Në vitin 2019, “Arimo BV” shiti aksionet e saj në kompaninë koncensionare të Hemodializës, “Diavita”, tek kompania nga Suedia “Diverium International”. Të njëjtën transaksion kreu edhe aksioneri më i vogël i kompanisë koncensionare, “Spitali Amerikan”.
Në këtë mënyrë koncensioni i Hemodializës i kaloi në pronësi 100 përqind suedezëve të ‘Diverium”. Siç ka konstatuar Autoriteti i Konkurencës, “Diverium International” është një kompani me xhiro zero, pa aktivitet dhe pa staf.
