Ç’është 5 G?
5G, gjenerata e pestë e teknologjisë së rrjetit celular, ka qenë një nga çështjet më të diskutueshme në skenën ndërkombëtare gjatë viteve të fundit. Teknologjia 5G mundëson internet me shpejtësi të lartë dhe kohë reagimi deri në 10 herë më shpejt se 4G, që do të thotë se përdorimi i teknologjisë 5G do të hapë dyert për përdorimin e një larmie teknologjish, përfshirë robotikën e telekomanduar, makinat autonome, zhvillimin bujqësor, kirurgjinë e largët operacionet, etj.
Rrjetet 5G filluan të përhapen në Shtetet e Bashkuara dhe në të gjithë botën në 2018 dhe janë ende në hapat e tyre të para, por ekspertët thonë se potenciali është i madh. Shoqëria kampione kineze në komunikimin 5G, Huawei, ka shpenzuar më shumë se 2 miliardë dollarë për 10 vjet për të siguruar që është në pozicionin më të mirë për të qenë ‘arkitekti’ i teknologjisë globale 5G.
5G në Shqipëri (?), AKEP në shërbim të Vodafone!
Në nëntor 2019, Vodafone Albania shënoi atë që do e quante një moment historik për tregun e komunikimeve elektronike, duke qenë operatori i parë që solli përvojën 5G në Shqipëri.
Në këtë eveniment mori pjesë edhe kryeministri Edi Rama, i cili ishte i pari që provoi këtë përvojë dhe vlerësoi kompaninë për arritjet e saj.
Në një dokument të publikuar së fundmi nga AKEP thuhet se ai do të marrë këtë shërbim nga një konsulent privat që do të ketë e detyrën e caktimit të çmimit për spektrin e lirë ende të paalokuar (që i përkon teknologjisë 4G).
Në dokumente AKEP sqaron se operatori ekonomik duhet të studiojë brezat e frekuencave në Shqipëri (GSM/UMTS/LTE-IMT/IMT2020) të rrjeteve celulare (2G/3G/4G/5G), sasinë e spektrit të alokuar secilit operator celular, sasinë e spektrit të mundshëm dhe të nevojshëm për t’u alokuar, etj, në përputhje me vendimet/rekomandimet e ITU/CEPT dhe Planit Kombëtar të Frekuencave.
duke e favorizuar në konkuerencën përballë dy operatorëve të tjerë:
Lidhur me rrjetin 5 G (brezi 3400-3800MHz) konsulenti duhet që të japë përgjigje sesa është sasia e nevojshme (MHz) e spektrit në këtë brez frekuencash për operatorët celularë. Po kështu zgjidhjet teknike te mënyrës së dhënies në përdorim (tenderimit) të pjesës së paalokuar të këtij spektri (FDD/TDD). Së treti mënyrën e dhënies në përdorim veçmas nga frekuenca të tjera apo i kombinuar me breza të tjerë frekuencash dhe së katërti rekomandime mbi kushtet e Autorizimit Individual. Prandaj, për të arritur qëllimet e ofrimit të shërbimit 5G në 2021 siç përcaktohet në Strategjinë 5G, grupi 3.5 GHz duhet të dalë në ankand sa më shpejt të jetë e mundur gjatë vitit 2020 dhe të jetë një pjesë kryesore e Planit Kombëtar të Broadband” nënvizohet në këtë dokument.
Politika e të gjithave!
Shfaqja e Vodafone në Shqipëri supozohej të ishte vetëm një lajm tjetër në titujt e promovimit, megjithatë, sapo figurat politike të Shqipërisë filluan të komentonin mbi kërcënimet e mundshme të teknologjisë 5G, i vetmi emër që lidhej me lajmet ishte Kina, shkruan China cee.eu.
Duket se ekziston një konfuzion rreth të ardhmes së 5G në Shqipëri. Në nëntor 2019, Vodafone njoftoi prezantimin e 5G në Shqipëri. Një muaj më parë, Autoriteti i Komunikimeve Elektronike dhe Postare (AKEP) kishte njoftuar se ata kishin instaluar pajisjet e Vodafone Albania me një licencë testimi 5G. Vodafone u autorizua të përdorë frekuencat 3600-3800 Mhz për matje, hulumtim dhe testim. Kjo licencë qëndroi në fuqi deri në dhjetor 2019.
Vetë Rama shkroi në Facebook asokohe se “sot fillon në Shqipëri revolucioni industrial në teknologjinë 5G”, duke mbështetur përsëri praninë e teknologjisë në vend.
Dyshime dhe kontradikta rreth të ardhmes së 5G në Shqipëri
Por disa muaj më vonë, më 16 prill 2020, Rama tha se nuk ka antena 5G dhe ato nuk do të lejohen: “Unë kurrë nuk kam dëgjuar idiotësi më të madhe se kjo. Nuk ka antena 5G në Shqipëri dhe debati mbi 5G është i njohur. Dihet që Shqipëria ka pasur një qëndrim shumë të qartë për këtë çështje ”.
Por në të njëjtën ditë, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë në Planin Kombëtar për Zhvillimin e Qëndrueshëm të Infrastrukturës Dixhitale me Bandë Gjerësore 2020-2025, vuri në dukje se një rrjet 5G do të ndërtohet në vend.
Dokumenti gjithashtu tregon qartë se Shqipëria si një vend kandidat për BE është zotuar të sinkronizojë politikat e saj kombëtare të komunikimeve elektronike me ato të BE. Raporti përcakton disa synime duke përfshirë lehtësimin e fillimit në kohë të rrjetit, zvogëlimin e kompleksitetit të lejeve të ndërtimit, adresimin e çështjeve mjedisore dhe promovimin e ndërgjegjësimit për përfitimet e teknologjisë 5G, për të cilën shkruante EXIT.al disa muaj më parë.
Komisioni Evropian ka vendosur datat e synuara të vitit 2020 për fillimin komercial në të gjithë shtetet anëtare dhe 2025 për shpërndarjen në qytete dhe përgjatë rrugëve kryesore të transportit.
Një sërë çështjesh të pazgjidhura e presin Vodafone
E teksa Vodafone, i mbështetur nga ai që duhet ta mbikëqyrte AKEP, vijon betejën për 5G, vlen t’i përmendim se ka shumë mangësi që duhet t’i zgjidhë me urgjencë në Shqipëri.
Një ndër to është edhe përmirësimi i infrastrukturës. Mbulimi i zonave të veçanta të vendit me rrjet të shërbimeve celulare mbetet një problem ende në vitin 2020. Bëhet fjalë kryesisht për zona larg kryeqytetit dhe qyteteve të mëdha, ku operatorët nuk kanë interes ekonomik për të vendosur rrjetet e tyre të shërbimit, për shkak të numrit të pakët të abonentëve.
Megjithëse mbulimi me shërbim duhet të mbyllej brenda vitit 2016, ende sot pjesa më e madhe e këtyre zonave nuk janë mbuluar me shërbim dhe vendimi i Këshillit Drejtues të AKEP nuk është zbatuar.
Një ndër arsyet e ndërprerjes së shërbimit të telefonisë celulare në disa zona të caktuara është mungesa e antenave nga operatorët shqiptare, kur nga ana tjetër antenat e operatorëve greke janë të pozicionuar edhe përballë këtyre zonave, e cila bën të mundur mbulimin e të gjithë vijës tonë bregdetare jugore, si rrjedhojë ndodh kalimi automatikisht në roaming.
Një tjetër arsye është edhe vendndodhja e pabarabartë e stacioneve bazë për shkak të karakteristikave gjeografike ose karakteristikave të tjera të zonës. (KLIKO)
