Që prej vitit 1987, çdo 31 Maj, Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) dhe partnerët organizojnë Ditën Botërore Kundër Duhanit. Qëllimi i kësaj dite është rritja e informimit dhe ndërgjegjësimit të popullatës lidhur me rreziqet që sjell duhanpirja, si dhe ndërmarrja e politikave efektive me qëllim uljen e prodhimit dhe përdorimit të tij.
Kjo ditë veç të tjerash, informon publikun mbi praktikat e biznesit të kompanive të duhanit; çfarë po bën OBSH-ja për të luftuar këtë epidemi dhe çfarë mund të bëjnë njerëzit në mbarë botën për të kërkuar të drejtën e tyre për më tepër siguri dhe jetë të shëndetshme, si dhe për të mbrojtur brezat e ardhshëm.
“Dita Botërore Kundër Duhanit“, synon t’u japë zë të rinjve anembanë botës, thirrjeve të tyre që industria e duhanit të mos i targetojë ata me produkte që janë të dëmshme për shëndetin e tyre, si edhe për të qenë të mbrojtur nga praktikat manipuluese, duke përfshirë marketingun e pamëshirshëm përmes mediave sociale dhe platformave të tjera të transmetimit.
Sot fëmijët përdorin cigare elektronike me ritme më të larta se të rriturit në të gjitha rajonet dhe globalisht, rreth 37 milionë të rinj të moshës 13-15 vjeç përdorin duhan.
Tema e Ditës Botërore Kundër Duhanit këtë vit është: “Të mbrojmë fëmijët nga praktikat manipuluese të industrisë së duhanit”. Kjo nismë ka një rëndësi të madhe dhe jetike, në luftën kundër këtij fenomeni të dëmshëm me impakt shoqëror. Disa nga arsyet janë:
Për dekada të tëra, industria e duhanit është përballur me rënie të normave të shitjeve në vendet e zhvilluara për shkak të rritjes së ndërgjegjësimit të publikut për rreziqet shëndetësore që lidhen me pirjen e duhanit. Kjo i ka shtyrë ata të synojnë në mënyrë agresive tregje të reja dhe joshjen e konsumatorëve, kryesisht të rinjve.
Taktikat e tyre janë më të sofistikuara. Cigaret elektronike me aromë me emra të ngjashëm me karamele dhe dizajne të hijshme janë krijuar posaçërisht për këtë qëllim. Algoritmet e mediave sociale i mbajnë përdoruesit të angazhuar me përmbajtje të synuar, duke normalizuar dhe minimizuar rreziqet e përdorimit të duhanit.
Rezultatet janë alarmante. Sondazhet globale tregojnë një tendencë në rritje të përdorimit të duhanit dhe produkteve të nikotinës tek adoleshentët e moshës 13-15 vjeç. Kjo jo vetëm që kërcënon shëndetin e tyre, por gjithashtu, krijon varësi dhe komplikime të mundshme, afatgjata për jetën.
Pse ka rëndësi mbrojtja e të rinjve?
Pasojat e përdorimit të duhanit tek të rinjtë janë të frikshme. Nikotina krijon varësi dhe ekspozimi i hershëm rrit gjasat për ruajtjen e trendit edhe në moshën madhore. Kjo situatë mund të çojë në një sërë problemesh shëndetësore, duke përfshirë:
Sëmundjet respiratore: Përdorimi i duhanit dëmton mushkëritë, duke rritur rrezikun e sëmundjes kronike obstruktive pulmonare (COPD), astmës dhe kancerit të mushkërive.
Sëmundjet kardiovaskulare: Përdorimi i duhanit është një faktor rreziku kryesor për sulmet në zemër, goditjet në tru dhe komplikime të tjera kardiovaskulare.
Kanceri: Përdorimi i duhanit nuk lidhet vetëm me kancerin e mushkërive, por gjithashtu rrit rrezikun e kancerit të gojës, fytit, ezofagut, fshikëzës dhe pankreasit.
Çështjet e shëndetit mendor: Ka një numër në rritje të provave që lidhin përdorimin e duhanit me depresionin, ankthin dhe probleme të tjera të ngjashme.
Përtej efekteve të menjëhershme shëndetësore, përdorimi i duhanit për të rinjtë përbën një barrë të konsiderueshme ekonomike. Ndërhyrja e hershme dhe përpjekjet parandaluese nga sistemet e kujdesit shëndetësor janë thelbësore për të mbrojtur brezat e ardhshëm dhe për të siguruar një të nesërme më premtuese.
