Më 14 mars, shqiptarët anembanë vendit festojnë Ditën e Verës, një festë e lashtë që shënon fundin e dimrit dhe fillimin e pranverës. Kjo festë pagane, e cila daton që nga kohët e lashta, simbolizon ringjalljen e natyrës dhe rikthimin e diellit pas muajve të ftohtë.
Origjina dhe domethënia
Dita e Verës ka rrënjë të thella në besimet pagane shqiptare, ku dielli adhurohej si burim jete dhe drite. Në traditën shqiptare, dielli konsiderohej “Syri i Madh” që sheh gjithçka, dhe festimet në nder të tij ishin të zakonshme gjatë ekuinoksit pranveror. Kjo periudhë e vitit shënonte momentin kur dita bëhej më e gjatë se nata, duke simbolizuar fitoren e dritës mbi errësirën.
Traditat dhe zakonet
Gjatë Ditës së Verës, shqiptarët ndjekin një sërë traditash që kanë kaluar brez pas brezi:
•Ndezja e zjarreve: Në shumë zona, veçanërisht në Elbasan, njerëzit ndezin zjarre në oborre ose vende të larta. Ky rit ka për qëllim të largojë errësirën e dimrit dhe të forcojë diellin.
•Përgatitja e ëmbëlsirave tradicionale: Ballokumja, një biskotë tradicionale, është simbol i kësaj feste. E bërë me miell misri, gjalpë, vezë dhe sheqer, ballokumja është e lidhur ngushtë me festimet e Ditës së Verës.
•Verorja: Një zakon i veçantë është lidhja e një filli të kuq dhe të bardhë në dorë, i njohur si “verore”. Ky simbolizon shëndetin dhe fatin e mirë për vitin që vjen.
Festimet moderne
Në ditët e sotme, Dita e Verës është bërë një festë kombëtare, e cila festohet me aktivitete të ndryshme kulturore dhe artistike. Në qytete si Tirana dhe Elbasani, organizohen koncerte, panaire dhe aktivitete të tjera që mbledhin njerëzit së bashku për të festuar këtë ditë të veçantë.
Pavarësisht ndryshimeve që kanë ndodhur me kalimin e kohës, thelbi i Ditës së Verës mbetet i pandryshuar: një festë që nderon natyrën, diellin dhe fillimin e një cikli të ri jete.
