Ayahuasca, ilaçi magjik që vjen nga Shamanët e Amazonisë shëron plagët e shpirtit.
E konsiderojmë veten njerëz modern sepse arritjet e shkencës dhe ekonomisë kanë ecur aq përpara, saqë kanë krijuar një pavarësi ndaj trysnisë së natyrës që vuanin paraardhësit tanë. Si të mos i gëzohemi shpikjes së ilaçeve që na ruajnë nga sëmundjet; frigoriferit e sobës që lehtësojnë gatimin e ushqimit, mjeteve të transportit që na sjellin më afër me njëri-tjetrin, telefonave që tashmë janë bërë pjesë e pandashme e jetës tonë!? Kemi arritur në iluzionin se ne e dominojmë natyrën dhe nuk kemi nëvojë për të.
Sidoqoftë, epoka moderne ka sjellë me vete edhe disa efekte anësore që civilizimi parateknologjik nuk i vuante. Gazeta e shquar angleze “The Guardian” e cilëson mijëvjeçarin e ri si “the age of loneliness” pra, Epoka e Vetmisë. Kjo shihet si periudha në të cilën njerëzimi i është futur një rruge konflikti “njëri kundër tjetrit”, deri në pikën ku individi izolohet edhe kundrejt vetë natyrës së mamifereve që konsiderohen si krijesat më sociale…!
Shumë filozofë të kohëve moderne, me influencë orientale si Eckhart Tolle, Jidduh Krishnamurti apo Alan Watts, shprehen se njeriu ka humbur ekuilibrin e tij natyror duke iu distancuar “Nënës Natyrë”.
Në 1930-ën u përhap fjala “stress”, sëmundja e epokës moderne që jo më kot përkon me përhapjen e gjerë të revolucionit industrial, si hapi i parë i bërë në drejtim të kundërt me natyrën, por ndryshimi nuk ishte thjesht i ambjentit që rrethon njeriun, por ndryshimi i filozofisë moderne me futjen e rrymave si psh: “racionaliste”, “materialiste”, “maskiliste”, “konkurrenciale” dhe mbi të gjitha koncepti reduksionist kapitalist i “njeriut si qenie konsumatore”. Nuk është rastësi se përveç stresit, u shfaqën shumë anomali të tjera psikologjike siç janë skizofrenia (A. Pick, rreth vitit 1891), bipolarizmi etj, etj… Përveç këtyre, dobësia emocionale psikologjike është shtuar në përgjithësi. Evazioni ndaj realitetit është kthyer në normë. Konsumi i lartë i alkolit, duhanit apo drogërave të tjera si heroina ose kokaina, nuk janë veçse një reagim instiktiv ndaj shqetësimit emocional që ka pushtuar njeriun modern, sipas ekspertit botëror të fushës, Gabor Mate.
Për këtë arsye është jetësor rikthimi në origjinë të njeriut, të paktën në nivelin emocionalo-shpirtëror. Artikulli në fjalë fokusohet pikërisht në këtë temë. Në fakt, komunitetet që përdorin barnat në fjalë, i quajnë ato “shpirtrat e bimëve” sepse mendojnë se natyra i dërgon një mesazh, një mesazh të cilin televizioni, politikanët, mësuesit a psikologët, nuk mund ta japin me të njëjtën mënyrë kaq të fortë e thellësisht mbresëlënëse, sa eksperienca e ritit të Ayahuasca-s.
Ps: Personalisht mendoj se rruga drejt perfeksionimit, është akoma e gjatë, paçka se çfarë ka arritur deri tani njeriu modern. Ky proçes do zgjasë derisa qytetërimi të gjejë ekuilibrin midis mirëqenies së vet dhe mbrojtjes së natyrës, pa kompromise. Vetëm kështu ne do jemi në qetësi shpirtërore me veten tonë, pasi do kemi krijuar një raport korrekt me origjinën tonë të pamohueshme, “Nënën Gaia”. Në rast të kundërt njërëzimi do përfundojë si një virus i cili shkatërron trupin që ka infektuar, duke u zhdukur edhe vetë…
Pini Ayahuasca dhe ju mund të shihni veten duke u ngrënë nga një krokodil. Ju mund të gjeni një zgjidhje të mrekullueshme për një trishtim paralizues. Ose, me më shumë gjasa, ju do rastisni diku në mes. Pavarësisht këtyre, padyshim ju do villni. Autori dhe etnobotanisti Chris Kilham thotë se të gjitha këto gjëra i kanë ndodhur atij pasi ka gëlltitur këtë përzierje tradicionale psikoaktive nga Amazonia.
Nëse nuk keni dëgjuar ndonjehere për Ayahuasca-n, së shpejti do ju ndodh. E konsumuar prej kushedi sa kohësh nga fiset e rajonit Amazonik, tashmë ajo tërheq mijëra visitor perendimor që udhetojne çdo vit ne vendet e Amerikës Latine për të pirë Ayahuasca-n. Me shpresë për të pasur vegime të thella, përvoja shpirtërore ose fetare dhe, mbi te gjitha, për të arritur shërimin e madh shpirtëror dhe psikologjik që premton pija cudibërëse. Ayahuasca tashmë ka ndjekës të devotshëm nga e gjithë bota.
Kilham, i cili eshte nje etnobotanist, arriti tek Ayahuasca si rrjedhoje e brengës që e dërrmonte atë vetë pas vdekjes së mamasë së tij 9 vjet më parë.
Përse e keni ndjerë të nevojshme për të marrë Ayahuasca?
Nëna ime vdiq rreth nëntë vjet më parë. Unë në përgjithësi kam qënë fenomenal me emergjencat dhe vdekjen, dhe kam qënë gjithmon në ndihmë ndaj të tjerëve në raste krizash emocionale. Por a kur nëna ime vdiq, unë u shpërbëra tërësisht. Dhe pasi pikëllimin vazhdoi për një kohë të gjatë, unë kuptova që kisha nevojë për ndihmë. Dhe nuk e kam fjalën të rrish i ulur në zyrën e një terapisti/psikologu duke folur. Miku im McKenna më orientoi drejt kësaj zgjidhjeje. [Terence McKenna ka qene shkenctar, filozof dhe teoricien në shumë fusha. Padyshim do kemi një thellim të vecantë për këtë figurë në numrat e ardhshëm.]
Më orientuan për në zonen Amazonike qe i përket Perusë. U takova me *Shamanin i cili menjëherë më pyeti përse kisha shkuar aty. I thashë që për shkak të pikëllimit ndaj humbjes së mamasë kisha humbur energjinë dhe dëshirën për jetën. Ai m’u përgjigj: Vertetë?! Atëhere besoj se Ayahuasca mund të ndihmoj!
Ai përgatiti ceremoninë që përfshin këndime të vecanta, që përdoren vetëm në këto raste, poashtu detyrohet një dietë vegjetariane disa ditë përpara pirjes se Ayahuaskës. Kjo është një lëng i përgatitur nga zierja e gjatë e dy llojë bimësh që gjënden ne xhungël. (Psychotria viridis dhe Banisteriopsis Caapi)
[Eshtë iteresante per t’u thënë që këto bimë te konsumuara veçmasi nuk paraqesin asnjë nga efektet që kanë kur janë të kombinuara bashkë, ku efekti alucinogjen zgjat deri në 10 orë.]
Efektet e para u shfaqën rreth 45 minuta nga pirja e substancës që vëndasit e quajnë ‘La Medicina’ [ilaci]. Kisha pasur eksperienca me alucinogjene përpara por këto të shkaktuara nga Ayahusca janë gjithpërfshirëse deri në thellsitë e psiqikës. Pasi pashë forma gjeometrike që dukeshin sikur ishin ingranazhet e universit takova shpirtin e mamasë time. Ajo më foli me një zë ngrohës dhe më la këtë mesazh: “thjeshtë jeto i dashur. Bëj punën që aq shum të pëlqen dhe shijo vetveten”. Pasi fola edhe pak me të, pikëllimi im ishte zhdukur, dhe kanë kaluar tashmë 8 vjet.
Kjo më bëri besues në fuqitë shëruese te Ayahuasca-s.
Natën e dytë zhvillova një ceremoni të posacme për energjinë e humbur. Atë natë pashë një anakondë gjigande qe vibronte mbi kraharorin tim dhe dukej sikur po shkarkonte një formë energjie brënda meje aq të fuqishme sa dukej sikur po më shpërthente kraharori, gjë që normalisht nuk ndodhi. Mbas asaj nate u ndjeva sikur mund të kisha shkuar me vrap deri në Bolivi, dhe kjo ndjesi force vazhdon të më shoqëroj.
A keni parë Ayahuasca të ndihmojë njerëzit e tjerë?
Sigurisht. Unë kam parë njerëz që vuanin nga psoriasis gjatë gjithë jetës së tyre, të shëruar në kohë të shkurtër.
[Psoriasis ka filluar te kosniderohet si semundje nga faktore psikologjik, si disa prej sëmundjeve të tjera auto-imune].
Në një rast kam shoqëruar një mik i cili ishte i varur prej ilaceve kundër depresionit prej 30 vjetësh. Derisa erdhi në Peru, dhe doli një njeri i lirë pa e provuar depresionin kurrmë.
Unë kam parë Ayahuasca-n të ndihmojë njerëz me abuzime fizike ose seksuale, njerëz të kthyer nga vëndet në luftë, njerëz me lodhje kronike. Kjo është arsyeja pse ajo që quhet ‘ilaci’, në Amazon.
Çfarë është gjëja më e çmendur që keni parë ndonjëherë, përgjatë një nga eksperiencave tuaja?
Ayahuasca shfaqet gjithmonë në mënyra të ndryshme. Në një rast kam pasur një grup gjarpërinjshë që përpëliteshin para fytyrës time dhe ata më thanë “a mund të hyjmë në trupin tënd përmes hundës dhe të gllabërojme energjinë tënde të errët? “Dhe unë i thash, “Po ëre, pa dyshim që mundeni, pse jo fundja?!. Dhe më pas unë i falenderova ato. Pastaj ka edhe eksperienca jashtëzakonisht qesharake, por në shumicën e rasteve ato janë gjithëpërfshirëse dhe kuptim-plota.
Si mund ta vërtetojmë këtë?
Ti mund të shohësh qytetërimeve të panjohura nga historia të lulëzojnë dhe të rrënohen. Mund të shohësh me plot kuptim Perëndinë. Mund të ndjesh pandashmërinë e cdo gjëje që egziston në univers. Eksperienca të tilla bëhen pjesë forcuese për psiqikën tuaj, për sistemin nervor. Kjo mund të ndryshoj një njeri që nuk i njeh këto eksperienca. Njeriu njeh një energji të re që bëhet pjesë shtyrëse në jetë.
Kjo tingëllon pothuajse tepër e bukur për të qenë e vërtetë. Të them të drejtën mendoj se disa njerëz mund të kenë frikë mos cmënden duke marrë diçka si kjo. Çfarë do t’i thonit dikujt që mendon në këtë mënyrë?
Nëse ju mendoni se Ayahuasca nuk është për ju, mos e provoni atë. Unë nuk nxis askënd. Por ama besoj se mëndja është jashtëzakonisht e fortë dhe elastike, në shumicën e rasteve. Por në qoftë se një person është i brishtë, i fragmentuar ose i shqetësuar, unë nuk do të sugjeroja që ata të pijnë Ayahuasca.
Eshtë në fakt e vërtetë që shumë njerëz, me të drejtë i afrohen Ayahuasca-s me ankth, sepse këto eksperienca shkatërrojnë ego-n. Përshtypja jonë për veten është identiteti ynë. Dhe në qoftë se kjo thërmohet, si eksperiencë mund të jetë shumë e frikshme. Edhe unë kam pasur disa netë të frikshme. Por sidoqoftë, në rastin më të keq – thjeshtë do jeni të frikësuar.
Por sic mund të ketë disa netë jo domosdoshmërisht të këndshme, në disa të tjera ju mund të kaloni tërë natën të zhytur në një det dashurie të mbushur me eksatzë, dhe ndjeni një mirënjohje të jashtëzakonshme që vjen nga bukuria e lidhjes së gjithësisë.
Sa zgjat një udhëtim?
Pjesa më e fortë zgjat për rreth 4 orë, edhe pse ju vazhdoni ndjeni efekte për disa orë në vazhdim. Ju pini atë në 8 të mbrëmjes, dhe intenstiteti udhëtim juaj vjen duke u zvogëluar në mënyrë të konsiderueshme me rreth 01:00.
A e ka kuptuar shkenca se si vepron Ayahuasca?
Jo plotësisht. Por mendohet se kjo formulë në thelb shkakton një reset të sistemit limbik, dhe normalizon nivelet e neurotransmetitorëve në tru si dopamina dhe serotonina. Por shamanët të cilët punojnë me shpirtrat e bimëve mbështesin tezën, siç bëj edhe unë, se bimët janë duke na ndihmuar. Por shumë njerëz nga kulturat tona ironizojnë me idenë se natyra dhe bimët kanë shpirt.
Pse e konsideroni ironike?
Ne kemi larguar veten gjithmonë e më shumë nga lidhjet tona themelore natyrore të brendshme, dhe kemi humbur lidhjen me tokën, ajrin, ujin, bimët dhe pyjet. Jemi bërë dyshues dhe skeptik ndaj natyrës aq sapo e shkatërrojmë atë. Por fakti është që ne jemi qënie natyrore, ne bashkëjetesë me bimët, dhe nuk mund të ekzistojmë pa to. Në fakt, po ti dedikohen instrumenta të reja studimit të këtij fenomeni, nëpermjet matjes së valëve elektrike në tru, ne mund të dalim në konkluzionin që kjo është energji e mirëfilltë, që ne nuk kemi arritur akoma ta përkufizojme me saktësi.
Mendoj vërtetë se shumë njerëz do e konsideronin këtë një cmenduri, sidomos shkenctarë.
Qartë, por un di të them nga eksperienca ime që gjithmonë jam ndjerë i thirrur nga bimët për të cilat punoj. Dhe shpesh herë kur takohem me shkencëtarë të tjerë që punojnë me bimët, ndajnë të njëjtën ndjesi dhe thonë se janë duke punuar ata për bimët dhe jo e kundërta. Dhe këta janë kryesisht njerëz që nuk kanë marrë psikedelik ndonjëherë.
Kam dëgjuar njerëzit janë duke marrë Ayahuasca në Shtetet e Bashkuara: si p.sh. në New York. Do e rekomandonit këtë?
Absolutisht nuk e rekomandoj të kosnumohet në këtë mënyrë. Mbi të gjitha sepse është e paligjshme. Nëse ju doni të pini Ayahuasca, duhet ë shkon në Amerikën e Jugut ku është e ligjshme dhe pjesë e trashëgimisë së tyre kulturore, sepse ata e respektojnë me konsiderate të lartë atë. Poashtu, ceremonia e drejtuar nga një Shaman me eksperience e orienton udhëtimin në mënyrën terapeutike që kërkohet.
Përktheu dhe redaktoi
Arbër Uka
