Të dhënat më të fundit nga INSTAT për vitin akademik 2023/2024 tregojnë se vajzat dhe gratë në Shqipëri janë më të arsimuara se burrat. Nga 28 mijë studentë të diplomuar, rreth 66% ishin vajza, duke shënuar një rritje të vogël krahasuar me një vit më parë.
Sociologia Entela Binjaku thekson se motivet kryesore që i çojnë vajzat drejt arsimit të lartë lidhen me perspektivën për të ardhmen dhe ndryshimin e perceptimit të rolit të gruas në shoqëri. “Lidhen kryesisht me perspektivën për të ardhmen. Mendojnë se e ardhmja e tyre ndryshon nëpërmjet shkollimit. Lidhet edhe me mënyrën sesi ka ndryshuar perspektiva e gruas në shoqëri, e cila nuk shihet më si kontribuese vetëm brenda mureve të shtëpisë,” shprehet Binjaku.
Sipas sociologëve, djemtë po frekuentojnë më pak arsimin e lartë dhe shpesh zgjedhin rrugë më të shpejta për të siguruar të ardhura. Shumë prej tyre preferojnë arsimin profesional, largojnë nga arsimi i mesëm, ose zgjedhin rrugë të emigrimit. Në arsimin 9-vjeçar dhe të mesëm të lartë, gratë përbëjnë 79% të stafit mësimor, ndërsa burrat 71%.
INSTAT raporton se vajzat kryesisht diplomohen në biznes, administrim dhe ligj, shëndetësi, shkenca sociale dhe gazetari, ndërsa djemtë më shumë në inxhinieri, prodhim, ndërtim, biznes dhe teknologji informacioni. Ky trend nënvizon ndryshimet në zgjedhjet arsimore dhe perspektivat profesionale mes gjinisë në Shqipëri.
